کارگاه آموزشی شماره ۱۴۸ – پیوند مهدوی – جلسه دوم

بِسمِ اللهِ الرّحمنِ الرّحیم

الحَمدُلِله ربّ العالَمین و صَلّی اللهُ عَلی سَیّدِنا و نَبِیّنا مُحمّدِ و آلِهِ الطّاهِرین وَ لَعنَهُ اللهِ عَلی اَعدائِهِم اَجمَعین.

خانم ها و آقایان محترم سلام علیکم. میلاد موالید پر برکت شعبان، حضرت ابا اعبدالله الحسین، حضرت اباالفضل العباس و حضرت زین العابدین علیهم السلام، ان شاءالله که بر شما مبارک باشد. با دومین جلسه از کارگاه آموزشی پیوند مهدوی در خدمتتان هستم. برای اینکه جلسه خود را به نام مبارک حضرت ولی عصر علیه السلام منور کنیم و عنایات خاص آن حضرت را به جمع خود معطوف کنیم، در ابتدای جلسه با هم دعای فرج و سلامتی آن حضرت را زمزمه کنیم.

بِسمِ اللهِ الرّحمنِ الرّحیم
اَللّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الْحُجَّهِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلى آبائِهِ فی هذِهِ السّاعَهِ وَ فی کُلِّ ساعَهٍ وَلِیّاً وَ حافِظاً وَ قائِداً وَ ناصِراً وَ دَلیلاً وَ عَیْناً حَتّى تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فیها طَویلاً.

خدا را قسم می‌دهیم به حق این شبهای مبارک که بر شیعه منت نهد و عیدانه او را فرج موفور السرور آن حضرت قرار دهد.
در جلسه گذشته پیرامون مفهوم ارتباط با امام زمان علیه السلام و ضرورت برقراری این ارتباط سخن گفتیم. در این جلسه بحث خود را پی می ‌گیریم با این نکته که ارتباط با امام زمان علیه السلام یک ارتباط یک سویه یا یک ارتباط دو سویه است. هر یک از این دو مدل از ارتباط را بررسی خواهیم کرد.

گاهی اوقات ارتباط بین دو نفر برقرار است. اما این ارتباط یک طرفه و یک سویه است. فقط من به او راه دارم و دسترسی دارم. گاهی اوقات خیر؛ این ارتباط دو طرفه است. هم من با او مرتبط هستم و هم او با من ارتباط برقرار کرده. ما با وجود مقدس امام زمان علیه السلام از هر دو مدل ارتباط داریم و از هر دو راه باید ارتباط برقرار کنیم. دسته‌ اول از ارتباط که همان ارتباط یک سویه باشد، ارتباطی است که من موظف هستم و خود را موظف می‌دانم که با ولی عصر مرتبط کنم. به چه صورت؟ ارتباط، مدلها و اقسامی دارد. یکی از اقسام ارتباط، ارتباط فکری و ایمانی است. اگر شما به چیزی فکر کنید، راجع به چیزی اندیشه داشته باشید، اگر به چیزی باورمند شوید، به او ایمان بیاورید، بین شما و آن چیز، بین شما و آن شخص، بین شما و آن ایده یک ارتباط برقرار شده. بخواهید یا نخواهید ارتباطی از جنس متافیزیک، ارتباطی معنوی بین شما و او ایجاد شده.

آیا ما باید با ولی خدا امام عصر علیه الصلاه و السلام که حجت خدا و خلیفه او در بین بندگان او هست، السلامُ عَلَیکَ یا امینَ الله فی اَرضِه وَ حُجّتَهُ عَلی عِبادِه، ارتباطی یک سویه به این معنا که به او اعتقاد می ورزیم و ایمان به او داشته باشیم را باید برقرار کنیم؟ پاسخ مثبت است. ما موظف هستیم به حکم عقل، به حکم آیات قرآن و به حکم کلمات رسول مکرم اسلام صل الله علیه و آله، به عنوان یک مسلمان با جانشین پیغمبر و حجت یگانه او در این دوران ارتباط بگیریم. یعنی به او معتقد شویم. به او عشق بورزیم و ایمان به او داشته باشیم. در فرمایشات فراوانی از پیامبر اکرم صل الله علیه و آله به این نکته تأکید شده است. ارتباطی از جنس شناخت، باور و ایمان. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم فرموده است: مَن ماتَ وَ لَم یَعرِف اِمامَ زَمانِهِ ماتَ میتَهً جاهِلیَّه. هر کس بمیرد و امام زمان خودش را نشناسد، به مرگ جاهلیت از دنیا رفته. یعنی چه؟ یعنی میتَهَ کُفرِ وَ نِفاقِ وَ ضَلال. کافر، منافق و گمراه. یکی از این سه گزینه پیش روی ما است. عاقبت او یا به کفر یا نفاق یا به گمراهی و بیراهه منجر می ‌شود. این فرمایش نورانی را شیعه و سنی فراوان نقل کرده اند و نکات بسیار نابی دارد که در این مجال فرصت بیان آن نکات نیست. اما می خواهم به این نکته متذکر شوم که ما موظفیم با حجت خدا ارتباط معرفتی برقرار کنیم. به سوی او نظر کنیم. کمالات او را بشناسیم و به او، آمدنش، کمالاتش و وظایفی که خدا نسبت به ما بر او نهاده و وظایفی که ما نسبت به او داریم، هریک جداگانه معتقد و باورمند باشیم. این همان تعبیر مَن ماتَ وَ لَم ‌یَعرِف است.

شخصی به نام عیسی بن سَری خدمت امام صادق علیه الصلاه و السلام می‌رسد و از آقا سؤال می‌کند که آن ارکان و ستون های اصلی اسلام را به من نشان دهید. می دانید که هر چیزی، هر بنا و ساختمانی یک تعداد ستون هایی دارد که اگر آن ستون ها را از بین ببری، بنا منهدم می ‌شود و تمام سقف و دیوارها فرو می‌ ریزد. اسلام بر چه ستون هایی استوار شده است که هر یک از آنها نقش اساسی در شکل دهی اسلام دارد و من بدون آنها مسلمان نخواهم بود؟

تعبیر عیسی بن سری این است: «اخبرنی بدعائم الإسلام الّتی لا یسع أحداً التّقصیر عن معرفه شیء منها» آن ستون های اسلام که اساسی هستند و هیچکس نمی تواند در آنها کوتاهی کند و پشت گوش بیندازد و نادیده بگیرد یا به چشم کم اهمیت به آنها نگاه کند. سؤالش را ادامه می دهد و می گوید: آقا جان! امام صادق! این ارکان و پارامترهای اصلی که اگر هر یک حذف شود، دین من نابود می شود. «الَّذی مَن قَصُرَ عَن مَعرِفَه شَی مِنهَا فَسَدَ علیه دِینِه». دین من فاسد می شود که اگر نشناسم و به آن ستون های اصلی باورمند نباشم. «وَ لَم یَقبَلُ الله مِنهُ عَمَلِه». ارکانی که بدون آنها اعمال من پذیرفته نخواهد بود و از آن طرف آقا به من بگویید چه نکات اصلی است که اگر من آنها را شناختم، باورمند شدم، اعتقاد ورزیدم، «صَلُحَ لَهُ دِینِه» دین کامل و صالح می شود. «و قَبِلَ مِنهُ عَمَلهِ» عملش مقبول می شود. «لم یضق به ممّا هو فیه لجهل شیء من الأمور جهله». دیگر نمی توانم نسبت به اینها جاهل و بیخیال باشم. امام صادق علیه الصلوه و السلام وقتی دیدند سؤال قشنگی مطرح کرده، پاسخ فراوان و زیباتری بیان فرمودند. فرمودند: «این نکاتی که به تو می گویم، ارکان و ستون های اسلام است.

۱. ان لا اله الا الله، شهادت.
۲. و الایمان اَنَّ بِمُحَمَّدٍ رسول الله صلی الله علیه و آله.
۳. الاقرار بما جاء به من عند الله. اقرار داشته باشم که آنچه پیامبر خدا از نزد خدا آورده است، همه حق است.
۴. و حق فی الاموال و الزکوه. در اموال خودم زکات را حق الهی بدانم و پرداخت کنم.
و الولایه الّتی امر الله عز و جل بها ولایه آل محمد علیهم السلام. ولایتی که خدا امر فرموده که بپذیرم، ولایت آل محمد علیهم السلام است.

 این پنج مورد به عنوان ستون های اسلام هستند. اگر روایات دعائم الاسلام را بخواهید پی بگیرید، از این دست فراوان است. در همه اینها یکی از ارکان اصلی و اساسی ولایت، یعنی به سرپرستی گرفتن حجت خدا برشمرده شده است. می بینیم امروز اگر حجت ابن الحسن ارواحنا فداه ولی خداست، ولی الله اعظم اوست. حجت الله فی السموات و الارضین اوست. واسطه فیض اوست. السَّبَبُ الْمُتَّصِلُ بَیْنَ الاَرْضِ وَالسَّماءِ اوست. پس رکن اسلام به حساب می آید و اگر من می خواهم حقیقتاً مسلمان باشم، مسلمانی که با داشتن این باور اعمالم قبول شود و سعادت اخروی نصیبم شود، باید با حجت ابن الحسن علیه السلام نماینده خدا ارتباط اعتقادی و معرفتی پیدا کنم. یعنی او را به عنوان حجت برگزیده خدا بشناسم و به او ایمان داشته باشم. این همان رکن اصلی برای تحقق اسلام و این همان جنس معرفت است که در این بحث خودمان به دنبال بررسی آن هستیم. ارتباطی یک سویه از طرف من با اوست که ارتباط قلبی و ارتباطی معرفتی است.

ارتباط دومی که من باید با حجت خدا، امام زمان علیه السلام برقرار کنم، ارتباطی از جنس محبت و عشق است. قرآن کریم موظف کرده است که مسلمان ها به نزدیکان پیغمبر صلی الله علیه و آله مودت بورزند. می فرماید: قُل لا اَسَئلُکُم عَلیَهِ اَجرا الِاَّ المَوَّدهِ فِی القُربی از شما هیچ اجر و مزدی نمی خواهم جز آنکه به خویشاوندان من مودت و محبت بورزید. مودت و محبت فرقش در این است که محبت قلبی اگر در جوارح و فیزیک بدن من نمایان شود، در پولی که برای او خرج می کنم، در قلمی که برای او می زنم، در قدمی که برای او برمی دارم، اگر آشکار بشود، مودت نام دارد. پس به حکم قرآن و به دستور خداوند متعال همه مسلمان ها موظفند به نزدیکان پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم محبت بورزند.

در این روزگار چه کسی نزدیک تر از امام زمان علیه السلام به پیغمبر صلوات الله علیه، کسی که با واسطه اندک به پیغمبر صلوات الله علیه می رسد و کسی که پدرش، پدربزرگش، پدر پدربزرگش، تمام اجدادش تا به پیغمبر صلوات الله علیه همه حجت های معصوم خدا هستند. سیادتی اینگونه برای چه کسی سراغ دارید؟ آیا غیر از این است که حجت بن الحسن علیه السلام، امام زمان من و شما امروز مصداق همین دستور قرآن کریم است؟ آیا ما نباید به حکم قرآن به او عشق بورزیم و او را مورد مودت و محبت خودمان قرار بدهیم؟ جالب است بدانیم امام باقر علیه الصلوه و السلام آنگاه که راجع به سخنانی که امام زمان علیه السلام در هنگام ظهور در مکه پشت به کعبه می زند، می فرماید: «امام زمان شما، قیام کننده ما اهل البیت اینگونه سخن خواهد گفت: «واسئلکم  بحق الله ورسوله وبحقی فان لی علیکم حق القربی من رسول الله » شما را به آن حقی که خدا و رسول او بر شما دارد، درخواست می کنم از شما که برای من حق خویشاوندی با رسول خدا را در نظر بگیرید. «فان لی علیکم حق القربی من رسول الله» یعنی چه؟ یعنی مرا، مصداق « قُل لا أَسئَلُکُم عَلَیهِ أَجراً إِلاَّ المَوَدَّهَ فِی القُربى‏ » بدانید. ای کسانی که امروز گرد من جمع شده اید، ای کسانی که من را پیشوای خودتان برگزیدید، ای کسانی که مخالف من هستید، گرد من آمده اید که با من نزاع کنید، نماینده خدا را از میان ببرید و نگذارید خدا بدست مبارک او عدل و داد را بر زمین گسترده کند. مرا مصداق آیه موّدت « قُل لا أَسئَلُکُم عَلَیهِ أَجراً إِلاَّ المَوَدَّهَ فِی القُربى‏ » بدانید. با من به نیکی رفتار کنید. به من محبت بورزید. اینگونه که یکی از ارتباط های یک سویه ما با حجت بن الحسن علیه السلام این است که آن حضرت را دوست بداریم و با او ارتباط محبت آمیز برقرار کنیم.

ببینید وقتی دل شما به چیزی بند می شود، وقتی دلداده کسی یا چیزی می شوید، شما دلتان ارتباط برقرار کرده. ربط و رابطه ای بین شما و آن چیز یا آن شخص برقرار شده. بخواهیم یا نخواهیم یک رابطه معنوی ایجاد شده. ما موظفیم عزیزان، خانم ها، آقایان بین خودمان و حجت بن الحسن علیه السلام چنین رابطه ای برقرار کنیم و دلمان را گره بزنیم به زلف پر مهر حجت بن الحسن علیه السلام.

این تذکر را هم خدمتتان عرض کنم: بدانید هر قدر که امام زمان علیه السلام را دوست بداریم، او بیش از این، ما را دوست می دارد. فرصت نیست در این وادی وارد بشوم و سخنان گرانقدری را از وجود مقدس معصومین علیهم السلام عرض کنم. آنقدر که امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: ما به شیعیان و دوستان مان آنقدر علاقه مند هستیم که اگر گره یا گرفتاری و مشکلی برای آنها پیش بیاید، ما گرفتار و غصه دار می شویم. اندوه آنها ما را اندوهناک می کند. ما آنقدر به شیعیان و دوستانمان علاقمند هستیم که خوشی آنها ما را خشنود می کند. آنقدر آنها را دوست داریم که اگر خطایی بکنند، ما ناراحت می شویم. دیدید چطور یک مادر مهربان بخاطر علاقه ای که به فرزندش دارد غصه می خورد. اگر فرزندش خطایی مرتکب شده باشد، اینگونه غصه دار می شود. این بحث مفصلی است که اگر از این زاویه نگاه کنیم، رابطه محبت، یک رابطه دو سویه است. اما من فعلاً به این نکته اشاره نمی کنم و از آن می گذرم. فعلاً سخن در این است که من می‌خواهم با حجت بن الحسن علیه السلام ارتباط برقرار کنم. حتی اگر او را نبینم و حتی اگر او به من محبت نورزم، باز هم من باید بین خودم و او یک عاطفه و یک عشق خاصی ایجاد کنم.

در مباحث آینده راجع به راهکارهای عملی این نکته سخن خواهیم گفت. اما فعلاً اینجا به این نکته اشاره کنم که چگونه وقتی کسی را دوست می داریم به هر بهانه ای نام او را می بریم. به هر بهانه ای محبتی به او ابراز می کنیم، باید همین گونه و به همین شکل نسبت به امام زمان مان که مصداق آیه مودت است، محبت بورزیم.

شخصی خدمت یکی از معصومین علیهم صلوات الله بود و شاید خدمت امام صادق علیه السلام بود. روایتش را می دیدم، یکی از دوستانش رد شد، به آقا عرضه داشت که آقا من به این دوستم خیلی علاقه دارم و به او محبت می ورزم. آقا فرمودند: به او بگو اینکه او را دوست داری. حتماً به او یادآور شو. به زبان بیاور، چرا که این به زبان آوردن و این ذکر زبانی تو باعث تقویت محبت و شدت محبت تو به او می شود.

اگر می خواهیم عشق به امام زمان علیه السلام را در دل خودمان ایجاد کنیم، باید اول به زبان بیاوریم. آقای من! مولای مهربانم! امام زمان من! ای حجت خدا، ای ولی غریب و مظلوم خدا، تو را دوست دارم. خجالت نکشیم! چطور به کسی که خیلی عاشقش هستیم، خیلی شیفته او هستیم، صمیمانه صحبت می کنیم، عاشقانه با او گفتگو می کنیم. بیایید از این پس با امام زمانمان هم همینطور صحبت کنیم. با او عاشقانه سخن بگوییم، نجوا کنیم، گفتگو داشته باشیم و محبت و عشق خودمان را به زبان بیاوریم. به این صورت مطمئن باشید کوتاه زمانی نمی گذرد که یاد او و عشق و علاقه به او در قلب ما زیاد می شود و این آتش عشق اگر شعله گرفت، بدانید که کمی توانسته‌ایم به این وظیفه قرآنی عمل کنیم و آنگاه از هر بدی، زشتی و آلودگی نجات پیدا خواهیم کرد. اگر می خواهیم فرزندانمان از آلودگی ها به دور بمانند، راه نجات و سعادت همین است که قلب فرزندانمان به نور محبت مهدوی روشن بشود. دیگر به ظلمت گناه بی رغبت خواهند شد. این یک نکته اساسی برای برقراری ارتباط محبت آمیز با ولی خدا است. از هر فرصتی استفاده کنیم. بعد از نماز اگر می خواهیم به او اظهار علاقه‌ کنیم، فرصت خوبی است. بسم الله. اگر می خواهیم قبل از خواب در یک اتاق خلوت و تاریک دقایقی کوتاه، یکی دو دقیقه با او صحبت کنیم و محبت قلبی خودمان را به او ابراز کنیم، فرصت خوبی است. حتماً این کار را انجام دهید.

سومین نکته از ارتباط های یک سویه بین من و حجت بن الحسن امام زمان علیه السلام، ارتباطی است از جنس یاری. ببینید هر یک از ما به حکم قرآن موظفیم که خدا را یاری کنیم. قرآن می فرماید: « اِن تَنصُرُوا اللهَ یَنصُرکُم وَ یُثَبِّت اَقدامَکُم » هم چنین به حکم قرآن موظفیم که حجت برگزیده خدا را یاری کنیم. عیسی بن مریم علی نبینا و آله و سلم به حواریون گفت: چه کسی می آید من را در مسیر خدا کمک بکند؟ «قال مَنْ أَنْصَارِی إِلَى اللَّهِ » چه کسی کمک من می کند؟ پاسخی که حواریون دادند، این بود: « نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ » ما یاوران خداییم. قاعدتاً باید می گفتند: نحن انصارُک. ما یاوران تو هستیم. چون عیسی پرسیده بود من انصاری الی الله؟ چه کسانی یاری من را می کنند؟ یاران من هستند، چرا حواریون به فرمایش قرآن و به نقل و حکایت قرآن کریم پاسخ دادند: نحن انصار الله؟ چون می دانند که یاری حجت خدا یاری خداست. اگر کسی می خواهد خدا را یاری کند، راهش این است که برود برای حجت خدا کاری انجام بدهد. اگر او دست یاری به سمت ما دراز کرد، ما هم بی درنگ به سوی او بشتابیم و دامن همت به کمر بزنیم و یاری او را در برنامه زندگی خودمان وارد کنیم.

امروز حجت بن الحسن علیه السلام نیاز به یاری دارد یا نه؟ بزرگان فرموده اند: امام زمان من و شما، بیش از هر یک از ذوات مقدس معصومین علیهم السلام امروز نیازمند یاری است. اگر سیدالشهداء علیه السلام مولد این روزهای مبارک در آن روز سخت غربت فرمود: «چه کسی من را یاری می کند؟ چه کسی است که بیاید کمک من کند؟ و از خاندان پیغمبر صلوات الله علیه دفاع بکند؟ «هل من ناصر ینصرنی؟ هَلْ مِنْ ذابٍّ یَذُبُّ عَنْ حَرَمِ رَسُولِ اللّهِ؟؟» امروز امام زمان علیه السلام بیشتر و شدیدتر چنین ندایی سر داده است.

مرحوم صاحب مکیال المکارم، محمد تقی موسوی اصفهانی این کتاب ارزنده ای که به دستور خود حجت بن الحسن علیه السلام به رشته تألیف درآمده، وقتی بحث نصرت امام زمان علیه السلام را پیش می کشد، اینگونه می گوید: «اِعلَم اَنَّهُ قَدِ اجتَمِعَ فِیهِ صَلواتُ الله عَلَیهِ امُورُ کُلُّ واحِدٍ فیِها تَقیِضلُ اهِتِمامِ بنُصرَتِه» بدان بر حجت بن الحسن علیه السلام نکاتی جمع آمده است که هر یک از این نکات را نگاه کنی، یاری او را واجب می شماری و به یاری او همت خواهی گماشت.

1. «اِنَّ نُصرَتهِ نُصرَتُ المَظلوم». حجت بن الحسن علیه السلام امروز مظلوم است. دشمنان او هریک به صورتی می خواهند دین او را از میان بردارند. امروز اگر می بینیم وهابیت به یک صورت امام زمان من و شما را به سخره می گیرد و بهائیت به صورتی دیگر شیعیان و دوستان حجت بن الحسن علیه السلام را به چنگال عقاید باطل خودش می کشد و از دامن پر مهر امام و مولا جدا می کند‌، اگر امروز فرقه انحرافی احمد الحسن بصری به صورتی دیگر چنگال بر چهره مهدویت می کشد و جمعی از دوستان و شیعیان آن حضرت را متزلزل می‌کند و در شک و تردید فرو می برد، اگر امروز فرقه های دیگر و مذاهب انحرافی دیگر، هر کدام به صورتی می خواهند شیعه یعنی دوستان و محبین امام زمان علیه السلام را از اعتقاد نجات بخش و سعادت آفرین ایشان جدا کند، این یعنی مظلومیت امام زمان علیه السلام. امام زمان علیه السلام هنوز نتوانسته اند، به اذن خدا اقدام ظاهری با دست گشاده انجام بدهند. مرحوم صاحب مکیال ادامه می دهد:
2. «وَ نُصرَتُ الغَریب». حجت بن الحسن علیه السلام غریب است و یاری غریب واجب است. ‌حجت بن الحسن علیه السلام مظلوم است و یاری مظلوم واجب است.
3. «نُصرَتُ العالِم». اگر عالم را دیدید، به حکم عقل باید در راه تحقق دانش او به او کمک کنید. حجت بن الحسن علیه السلام اعلم هر صاحب علمی است.
4. «نُصرَتُ ذَوِی القُربی». آیا باید خویشاوندان پیغمبر صلی الله علیه و آله را یاری کرد؟ آری حجت بن الحسن علیه السلام خویشاوند پیغمبر صلی الله علیه و آله است.
5. «نُصرَتُ ولیّ نِعمَه» یاری صاحب نعمت به حکم عقل واجب است. کسی که به من نعمتی برساند، اگر در مشکلی افتاد، به حکم عقل باید جبران کنم و به کمک او بشتابم. یاریش کنم. حجت بن الحسن علیه السلام ولی نعمت ماست. خدا نعمت های مادی و معنوی را به دست با برکت و کفایت او به ما می رساند. مگر نخوانده ایم که «وَ بِیُمْنِهِ رُزِقَ الْوَری وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الْاَرْضُ وَ السَّماءُ» در دعای عدیله می خوانیم که حجت بن الحسن علیه السلام کسی است که خدا به یمن وجود او تمام خلائق را روزی می دهد و به برکت قدوم او آسمان و زمین را به گردش در می آورد. «وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الْاَرْضُ وَ السَّماءُ» او واسطه نعمتها است. بنابراین باید به یاری او شتافت. مرحوم صاحب مکیال ادامه می دهند که:
6. «نُصرَتُ الطَریق و نُصرَتُ المَوتور و نُصرَتُ المَهجور الی غَیر ذلک مِنَ الامور». نکات فراوانی همچون اینکه کسی که در غربت افتاد، اگر کسی از شهر رانده شد، اگر کسی مهجور شد، اگر کسی مورد طرد دیگران قرار گرفت و به او بی مهری کردند، من به حکم عاطفه انسانی، به حکم عقل و وجدان و اسلام هم باید به او کمک برسانم. آیا حجت بن الحسن علیه السلام مصداق مهجور نیست؟ مصداق مطرود نیست؟ قطعاً چنین است. برای اینکه امام زمان علیه السلام را یاری کنیم، در آینده بیشتر سخن خواهم گفت؛ ان شاء الله. اما فقط یک اشاره، امام زمان علیه السلام چگونه یاری می شود؟ یاری او به چه صورت است؟ یاری او به این است که نام او و یاد او را در دل دیگران زنده نگه داریم. نگذاریم در دوران طولانی غیبت، یاد امام زمان در دل شیعه کهنه شود! نگذاریم شیعیان با پراکنده شدن شبهات در اعتقاد خودشان نسبت به وجود مقدس ولی عصر عج الله تعالی فرجه الشریف متزلزل شوند. از آنها دستگیری کنیم. امام عسکری علیه السلام می‎فرمایند: «کسانی که در دوره غیبت فرزندم، قفل شبهه را از قلب شیعیان سست عنصر باز می کنند، جایگاه بلندمرتبه ای در قیامت دارند ‌‌و اینها حق شفاعت خواهند داشت و بر آنها لباس هایی از ابریشم قیمتی پوشانده می شود که هر تار آن لباس بر تمام ثروت دنیا ارزنده تر است.»

‌بیایید کمک کنیم. نگذاریم کسی به بهانه های واهی. در دل شیعه ای که اهل مطالعه و اهل اعتقاد دقیق نیست، شبهه ایجاد کند. عقاید را محکم کنیم. گامی برداریم.

در میلاد مبارک حضرت ولی عصر علیه السلام برای محکم شدن عقاید، باورها و ارتباط دلها با آن یگانه دوران قدمی برداریم و برای ایمن سازی باورهای مستحکم شیعه کمک کنیم. شیعه عقاید محکمی دارد. هر چقدر در این مسیر حرکت کنید، این عرض بنده را بیشتر تأیید و تصدیق خواهید کرد. اما اگر جوان شیعه دستش خالی باشد، چه می شود؟ گوهر ارزشمندی را به بهانه های پوچ و شبهات بی پایه از دست خواهد داد.

این چند نمونه کوچک نصرت برای امام زمان علیه السلام است اما مهمترین راه نصرت ولی عصر علیه السلام دعا برای فرج آن حضرت است که تشریف بیاورند و خودشان با دست مبارکشان از چهره زمین گرد ظلمت بزدایند و بر سراسر آفاق نور ولایت خودشان را نورافکن و پرتلألؤ بگردانند.

تاکنون به سه نمونه از ارتباط­ های یک سویه اشاره کردم. درباره نصرت هم همین را باید بگویم. آن کسی که به یاری و نصرت حجت خدا دست می­برد و اقدام می­کند، مطمئن باشد که آن حضرت هم چنین شخصی را یاری می­کند و در سختی ها او را تنها نمی­گذارد. قرآن کریم خودش فرموده ­است: «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ» اگر یاری خدا کنید، خدا شما را یاری می­کند و گفتیم که یاری خدا به یاری حجت خداست. قطعاً حجت خدا دستگیری خواهد کرد و در مشکلات عنایات کریمانه او را خواهیم دید.

اما درباره­ ارتباط دوسویه با امام زمان علیه السلام، ارتباطی که هم من با او سخن بگویم، از او بگویم و استمداد بطلبم و هم او نظر کند و با من سخن بگوید و عنایتش را به من برساند، ارتباطی است از جنس استمداد، استغاثه و توسل. ببینید ما به تصریح روایات فراوان معصومین صلوات الله علیهم، امام علیه السلام را پناهگاه خودمان می­دانیم. پناهگاه یعنی کسی که در سختی­ها می­توانیم به او پناه ببریم. در گذشته غارها محل امنی بودند که مردم و مسافران می توانستند از خطرات به آن­ها پناه ببرند. غارها می­شد پناهگاه. چنانکه اصحاب کهف چنین کردند. به غاری پناه بردند تا از خطرات راهزنان و کسانی که در تعقیب آنها بودند در امان باشند. امامان علیهم السلام خصوصاً امام زمان صلوات الله علیه شخصی است که با عنوان غوث معرفی شده­است. غوث یعنی پناه. کسی است که در سختی ­ها می­توانیم به عنوان یک مأمن به عنوان یک محل ایمن به او مراجعه بکنیم. «السَّلامُ عَلیکَ أیُّها الغَوث و الرَّحمَهُ الواسِعَهُ وَعداً غَیر مَکذوب» در زیارت آل یاسین اینگونه می­خوانیم:سلام بر شما، ای امام زمان من! کسی که هم پناه من هستید، هم رحمت گسترده­ الهی هستید. یک پناهی که همچون مادر آغوش باز می­کند و نگرانی های فرزند را از بین می­برد. دیدید با کوله باری از غصه و غم مشرف می­شوید به زیارت معصومین، مشرف می­شوید مشهد به زیارت علی بن موسی الرضا علیه السلام پا می­گذارید. به بین الحرمین مشرف می­شوید. به زیارت حضرت ابی عبد الله علیه السلام می روید، نجف می­روید به زیارت مولا امیرالمؤمنین علیه السلام، ناگهان انگار تمام غم و غصه از دلمان رخت برمی ­بندد و آرامش و طمأنینه و سکونت جانشین می­شود. امام اگر همه جا حاضر و ناظر است، پس همه جا می­توانیم با او چنین ارتباطی برقرار کنیم و به او استغاثه کنیم و از او استمداد کنیم. او را پناه خودمان قرار بدهیم و از او مدد بگیریم. چرا که خدا او را دست گشاده­ خودش به سوی خلایق قرار داده­ است.

در این باره در همین جلسه کلماتی را از معصومین علیهم السلام تقدیم خواهم کرد. اما برای این که بحثمان کاملتر شود، باید به نکاتی اشاره کنم. درباره­ کرامتهای الهی به وجود حجت خدا که در نتیجه آن کرامت ها، شأن و مقام و منصب دستگیری و پناه دهی را خدا به آنها کرامت فرموده ­است.

خداوند متعال در سوره مبارکه توبه آیه 105 می ­فرماید: «وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهَادَهِ فَیُنَبِّئُکُمْ بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ» بگو عمل کنید که خدا عمل شما را خواهد دید. رسول او خواهد دید، مؤمنون هم خواهند دید. از خدمت امام صادق علیه السلام سؤال می­شود مؤمنون چه کسانی هستند؟ آیا هر کسی که اهل ایمان باشد، اعمال بندگان الهی را می‌ بیند؟ امام علیه السلام فرمودند: نه اینگونه نیست. «اِیّانا انَا». این مربوط به ما اهل البیت علیهم السلام است و بس. خداوند متعال، فقط ما را قصد کرده است. بنابراین به تصریح قرآن و روایات معصومین، امام علیه السلام به اذن خدا شاهد بر اعمال است.

مرحوم علامه مجلسی در کتاب بحارالانوار که کتابی بس گرانقدر است، در جلد ۲۳ صفحه ۳۳۷ بابی را باز می‌کنند به نام باب عرض الاعمال. در اینجا روایات بسیار فراوانی را از کتب محدثین معتبر شیعه نقل می‌ فرمایند که بر اساس آن می‌ بینیم امام علیه السلام صاحب مقام شهادت است. مقام شهادت چیست؟ مقامی که در آن امام می‌تواند بر همه اعمال بندگان شاهد باشد و نظر کند. من به چند نمونه از این اشاره می کنم.

اولاً ممکن است بعضی از کسانی که در مسائل اعتقادی کار نکرده ‌اند و اهل تحقیق و بررسی نبوده ‌اند، بلافاصله ایراد بگیرند. استبعاد کنند و این را نادرست بشمارند. با آنها راجع به این مسأله با قرآن سخن خواهیم گفت. می‌ گوییم آیا قبول دارید که قرآن کریم راجع به حجت خدا عیسی بن مریم علی نبینا وآله السلام اینگونه فرموده است: «أنبئکم بما تأکلون و ما تَدَّخِرونَ فِی بُیُوتِکُم» مردم من به شما خبر خواهم داد، از آنچه می‌خورید و از آنچه در خانه ‌هایتان ذخیره می‌کنید. این نص قرآن کریم است. «ما تَاکلُوُنَ وَ مَا تَدَّخِرونَ فِی بُیُوتِکُم». پس معلوم می‌ شود عیسی بن مریم از غیب با خبر است. کسانی که علم غیب برای امام علیه السلام را نفی می‌کنند و آن را محال می ‌شمارند و علم غیب را به خدا اختصاص می ‌دهند، با این آیه‌ قرآن چه می‌کنند؟ بله. به یک معنا علم غیب مطلق از آن خدا است. قرآن کریم هم فرموده است: «و عِندَهُ مَفاتِحُ الغَیبِ لا یَعلَمُها اِلاّ هُو»

همین قرآن کریم فرموده است: ما علم غیب را در اختیار کسانی که برگزیده باشند، قرار می دهیم. قرآن کریم می ‌فرماید: «عَالِمُ الْغَیْبِ فَلا یُظْهِرُ عَلَى غَیْبِهِ أَحَدًا إِلا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ» خدا عالم غیب است. به غیب آگاهی دارد. از این غیب هیچ کس را آگاه نفرموده، مگر کسانی که برگزیده باشند از رسولان او. وقتی پیغمبر بفرماید: جانشینان من هم همین سمت را دارند و همین کرامت الهی به آنها داده شده است چه جای استبعاد و ایراد و اشکال؟

 امروز حجت خدا، ولی عصر علیه السلام از همه‌ احوال و افعال بندگان باخبر است. در فرمایشی نورانی امام صادق علیه السلام در بصائرالدرجات فرموده‌اند: «چگونه ما حجت خدا بر خلایق باشیم و اخبار و اطلاعات آنها از ما مخفی بماند؟» مگر می‌شود، مدیر کل یک اداره از اوضاع یک اداره بی‌خبر باشد؟ مگر می‌شود یک پدر، مدیر خانه باشد، اما از برنامه اهل خانه بی‌خبر باشد؟ اگر قرار است برای خانه چیزی تهیه‌ کند، باید بداند چه چیزهایی در خانه هست، چه چیزهایی کم است‌، چه چیزهایی دارد تمام می‌شود. چه چیزهایی فراوان است. باید بداند رفت و آمد فرزندان به چه صورت است؟ برنامه‌ همسرش با چه کیفیتی اجرا می‌شود تا بتواند خانه را تدبیر بکند. چگونه می‌شود که خدا حضرت حجت علیه السلام را بر تمام خلایق قرار داده است و آسمان و زمین هم تحت حجیت آن حضرت باشد اما آن حضرت بی ‌خبر باشند؟

روایت زیبایی را مرحوم راوندی در الخرائج نقل فرموده‌اند. می‌ توانید در کتاب شریف مکیال این روایت را ملاحظه کنید. ابوبصیر از اصحاب خوب امام صادق علیه السلام است. می‌ گوید من پشت سر امام باقر علیه السلام وارد مسجد شدم. هم امام باقر و هم امام صادق علیهم السلام را درک کرده و شاگردی آنها را داشته است. او می گوید: دیدم مردم داخل مسجد می‌شوند. عده‌ای خارج می‌شوند. مسجد شلوغ است و رفت و آمد در آن جریان دارد. امام باقر علیه السلام به من رو کردند و فرمودند: ابو بصیر از مردم بپرس، آیا محمد بن علی الباقر را می‌بینند؟ گفتم: چشم آقا. رو کردم به مردم با همین ازدحام جمعیتی که می‌رفت و می‌آمد. گفتم: آی مردم! آیا محمد بن علی الباقر را دیده‌اید؟ کجا است؟ او را می‌بینید؟ آیا الان اینجا است؟ هر کسی که سؤال من را می‌شنید، پیرامون خود را نگاه می‌کرد و پاسخ من را منفی می‌داد. می گفت: نه! امام باقر علیه السلام اینجا نیست. ابو بصیر می‌گوید: مردم در حالی به من پاسخ منفی می‌ دادند که امام باقر علیه السلام کنار من ایستاده بود. یک دفعه ابوهارون مکفوف وارد شد. امام فرمودند: از او بپرس. ابوهارون مکفوف نابینا بود. گفتم: آقا این نابینا است. امام فرمودند: از همین که نابینا است، بپرس. پرسیدم: «ابو هارون هَل رَایتَ اَبا جَعفَر؟» امام باقر علیه السلام را دیدی؟ ابو هارون به من نگاه کرد و گفت: « أَ لَیْسَ هُوَ بِقَائِمٍ ؟» مگر نمی‌بینی امام باقر علیه السلام کنارت ایستاده‌اند!؟ گفتم: ابو هارون تو نابینا هستی، چگونه اطلاع داری!؟ چگونه امام را می‌بینی!؟ عرضه داشت «وَ کَیفَ لا اَعلَمُ وَ هُوَ نُورٌ ساطِع» چطور او را نبینم، در حالی که نور او همچون خورشید تابان است.

آیا می‌شود، کسی در دوران غیبت امام زمان علیه السلام چنین ارتباطی با حجت خدا برقرار کند؟ امام غایب است اما او را اینگونه ببیند؟ امام به ظاهر در پس پرده غیبت فرو رفته اما نور او در سراسر عالم ساطع و تابان باشد و من هم این نور را بتوانم دریافت کنم و امواج او را بگیرم و با او چنین ارتباط مستحکمی برقرار کنم؟ بله می‌ شود. امام به حال ما آگاه است اما من از حال او بی‌ خبرم. در ادامه‌ همین فرمایش در همین حدیث شریف ابو بصیر می‌گوید: رفتیم خدمت آقا در منزلشان. یک نفر از شیعیان آفریقا، به دیدن امام باقر علیه السلام آمده بود. آقا با او گپ و گفت کردند، صحبت کردند، احوالش را پرسیدند. بعد از اینکه صحبتها تمام شد، فرمودند: که راستی فلانی، «مَا حالَ راشِد» حال رفیقت راشد چطور است؟ گفت: آقا جان خوب است. اتفاقاً وقتی من آمدم حالش خوب بود، سرحال بود. سالم بود و برایتان سلام هم رساند. آقا فرمودند: «رَحِمَ الله» خدا او را رحمت کند. این مردی که از شیعیان حضرت بود و از آفریقا آمده بود، با تعجب پرسید: یعنی مُرد آقا؟ «ماتَ؟» امام باقر فرمودند: «نَعَم» پرسید کِی؟ آقا فرمودند: «بَعدَ خُروجِکَ بیِوًمِین» ۲ روز بعد از تو که از آفریقا به سمت مدینه حرکت کردی. بعد خود حضرت فرمودند: بیمار نبود، مشکلی هم نداشت. اجلش سر رسیده بود. امام باقر علیه الصلاه و السلام اینگونه فرموده‌اند: وقتی که او پرسید آقا این راشد چگونه شخصی بود؟ فرمود: «رَجُلٌ  لَنَا مَوال وَ لَنَا مُحِب» راشد از دوستان ما و از پیروان راستین ما بود. بعد این جمله را فرمودند: ای مرد، به تعبیر من ای مرد آفریقایی! «لئن ترون انه لیس لنا معکم اعین ناظره و اسماع سامعه لبئس ما رایتم» اگر شما شیعیان فکر می کنید که ما همراه با شما چشم بینا نداریم و گوش شنوا نداریم، بد فکری کرده ‌اید. چنین باوری نسبت به ما نداشته باشید. ما چشم بینای خدا بین شما و گوش شنوای الهی در میانتان هستیم. «والله لا یخفی علینا شی من اعمالکم» به خدا قسم هیچ یک از اعمال شما از ما مخفی نمی‌ ماند. «فاحضرونا جمیعا» همه شما ما را حاضر بدانید. یک جور دیگر هم می‌شود معنا کرد. شما همه‌ ما را حاضر بدانید. پس امام علیه السلام حاضر و ناظر بر اعمال ما است.

پس یکی از لوازم اصلی ارتباط دو سویه این است که من به او محبت می‌ورزم، او هم به من نظر می‌کند و نگاه می کند. یعنی ارتباط همه جوره فراهم است. او می‌تواند من را ببیند و اعمال من را زیر نظر داشته باشد و از اوضاع من با خبر باشد. در توقیع شریفی که امام زمان علیه السلام به شیخ مفید رحمه الله علیه فرمودند، چنین مرقوم داشتند: « فَإِنـّا یُحیطُ عِلمـُنا بِأنْبـائِکُمْ، وَلا یَعْزُبُ عَنّا شَى ءٍ مِنَ أخبارِکُمْ » هیچ چیز از اخبار شما از ما مخفی نیست و ما به تمامی اوضاع و حالات شما احاطه داریم. اگر قرار است با کسی سخن بگوییم، باید با کسی سخن بگوییم که او می شنود . اگر قرار است با کسی ارتباط برقرار کنیم و از او استمداد بطلبیم و او را پناه خودمان قرار دهیم، باید کسی را محل پناه و استمداد قرار بدهیم که می بیند. چقدر این نگاه به امام، نگاه زیبایی است. امامی که حاضر و ناظر است. امامی که زنده است. امامی که می بیند.

عزیزان شاید ما معنای غیبت را اشتباه متوجه شدیم. از خدمتتان سؤال پرسیده بودم غیبت دقیقاً به چه معناست؟ وقتی می گوییم امام غایب است، یعنی چه؟ در روایات برای ما معنای دقیق غیبت را بیان کردند. بعضی از دوستان معنای دقیقی از غیبت ذکر کرده بودند. اینگونه فرموده بودند که غیبت به معنای ندیدن نیست، غیبت به معنای نبودن نیست. هم امام هست و هم امام دیده می شود. غیبت به معنای این نیست که امام کاری به کار ما ندارد، نه! امام فعال است. اگر او حجت خداست، اگر او خلیفه خداست، پس باید به حکم اینکه خدا فعال لما یشاء است، باید او در هر کاری که می خواهد فعال باشد. پس غیبت به چه معناست؟ فرمود: غیبت به این معناست: « یَرَوْنَهُ وَ لاَ یَعْرِفُونَهُ» یعنی امام را می بینند ولی نمی شناسند. غیبت امام فقط و فقط به همین معناست. امام را نمی شناسند. امام را می بینیم و با امام سخن می گوییم. امام صادق علیه السلام فرمودند: «یطئ فرشکم» حتی گاهی بر روی فرش خانه شما قدم می گذارد. پس ارتباط او با ما نزدیک است. آگاهی او به ما گسترده است. نظر کریمانه او به سوی ما وسیع است. فقط و فقط ما نمی شناسیم او کیست. فقط و فقط معرفت به شخص او نداریم. « یَرَوْنَهُ وَ لاَ یَعْرِفُونَهُ» امام علیه السلام وقتی می خواهند معنای غیبت امام زمان من و شما را ذکر کنند، مثال می زنند به یوسف و برادرانش. می فرمایند برادران یوسف با یوسف سخن گفتند. از یوسف برای شهر خودشان آذوقه بردند. کنار او نشستند. به تعبیر من با او گفتند و خندیدند. وقتی می خواستند بروند، از او تشکر کردند. کنار او بودند. به او نگاه می کردند. اما نمی‌دانستند این برادرشان است. یوسف برادر آنها، آنها را می دید و می شناخت. اما چون از طرف خدا اجازه نداشت، نمی توانست خودش را معرفی کند. ولی آنها او را می دیدند و نمی شناختند.

امام زمان من و شما هم همینگونه است. او را می بینیم، با او سخن می گوییم. شاید گاهی در زیارت علی بن موسی الرضا علیه السلام، کنار او و شانه به شانه، در برابر ضریح مطهر آقا ایستاده ایم و زیارت خوانده ایم. او هم کنار ما مشغول زیارت بوده است. دست به دعا بلند کرده بوده و برای من شیعه دعا می کرده اما من او را نمی شناختم. می دیدم اما نمی شناختم. صدای او را می شنیدم اما او را نمی‌شناختم. صدای گریه او را به گوشم شنیدم، اما نشناختم. اگر غیبت یعنی نشناختن، اگر غیبت یعنی صرفاً و صرفاً معرفت نداشتن در عین اینکه او هست. می آید و می رود. سخن می گوید. ولی ما او را نمی بینیم. پس زمینه برای ارتباط فراهم است. او که آگاه است. اعمال ما به او عرضه می شود. این یک طرف. از آن طرف می آید و می رود و حضور فعال دارد. این از طرف دیگر. پس همه لوازم ارتباط با او فراهم است و می توانیم با او سخن بگوییم. در اذن دخولی که خدمت حضرات معصومین به زیارت می رویم، چه می گوییم؟ عرضه می داریم: «اشهد انک تسمع کلامی» امام به ظاهر از دنیا رفته است اما می گوییم شهادت می دهم که تو کلام مرا می شنوی و «تشهد مقامی» اینکه من در برابر ضریح مبارکت ایستاده ام را شاهد و ناظری. « تَرُدُّ سَلامِی » جواب سلام مرا می دهی آقا. این اگر وضعیت امام است، امام زمان من و شما که به ظاهر حیات مادی هم دارد، آیا او از حال و روز ما بی خبر است؟ هرگز اینگونه نیست.

مرحوم شیخ صدوق در کمال الدین؛ این کتاب ارزنده که درباره وجود مقدس امام زمان علیه السلام به رشته تحریر در آورده است، حکایتی را از شخصی به نام حسن بن وجناء نقل می کند. حسن بن وجناء می گوید: من حج رفته بودم، زیر ناودان خانه خدا مشغول دعا بودم، (می دانید که یکی از جاهایی که در مظان استجابت دعا است، همین جا است.) به ناگاه دیدم، کسی مرا تکان می دهد. برگشتم دیدم شخصی است رو به من کرده و می گوید: «قم یا حسن بن وجناء» حسن بن وجناء بلند شو! ایستادم. حرکت کرد و پشت سرش راه افتادم. سؤال نپرسیدم، نمی دانم چرا از او چیزی نپرسیدم! او گام برمی داشت و من هم پشت سر او می رفتم. رفت و رفت و رفت تا به دار خدیجه رسید (می دانید که خانه حضرت خدیجه تا همین سالیان معاصر بوده است، تا اینکه به دست وهابیت ناپاک از بین رفته است.)، به خانه خدیجه رسیدیم، وارد خانه شدیم. در خانه آن حضرت اتاقی بود، وارد اتاق شدیم. این اتاق در وسط حیاط بود و پلکانی چوبی حیاط را به اتاق متصل کرده بود. بالا رفتم. همین که وارد حیاط شدم یک صدایی شنیدم. «اصعد یا حسن» بالا بیا. از پله ها بالا رفتم، پشت در اتاق ایستادم، دیدم خورشید عالم تاب مقدس امام زمان علیه السلام در اتاق شرف حضور دارند. وارد اتاق شدم. بعد از اینکه آقا سلام کردند و با آن حضرت صحبت کردم، این جمله را به من فرمودند: (ببینید امام زمان چگونه می خواهد، من و شما را به این حقیقت مهم که او از حال شیعه با خبر است، آگاه کند!) فرمودند: «یا حسن! أتراک خفیت علیّ» آیا گمان می کنی و بر این باوری که بر من مخفی هستی؟ «و اللّه ما من وقت فی حجّک إلاّ و أنا معک فیه» به خدا قسم! همانطور که در آن روایت امام باقر علیه السلام به خدا سوگند یاد کردند، اینجا امام زمان علیه السلام به خدا قسم می خورد. به خدا قسم حسن بن وجناء، در تمام این حجی که تو داشتی من با تو و همراه تو بودم. «إلاّ و أنا معک فیه» از این سخن حضرت بهت زده شدم. به روی زمین نشستم. حالم بد بود و بیهوش افتاده بودم. آقا من را بلند کردند، عنایتی کردند به حال من لطفی فرمودند و اینگونه دعایی به من عنایت کردند، برگه ای که بعد از اینکه از خدمت حضرت رفتم، برگه ای که در آن دعایی برای فرج و سلامتی آن حضرت نوشته شده بود. وقتی این برگه را به من دادند، فرمودند: «فبهذا فادع، و هکذا صلّ علیّ، و لا تعطه إلاّ محقّی أولیائی» با این دعا خدا را بخوان. اینگونه بر من صلوات بفرست و این برگه ای که به تو دادم، جز با دوستان شایسته ما آن را با کسی درمیان نگذار. شاهد عرضم این نکته بود که امام می فرماید: حسن بن وجناء در طول این سفر حج من با تو بودم، اخبار را می دانستم. آری امام چنین شخصیتی است. این روایت را در مکیال المکارم از کمال الدین شیخ صدوق جلد ۱ صفحه ۲۰۵ میتوانید ملاحظه کنید .

امام علیه السلام به اذن خدا ابزار آگاهی دارد، همانطور که عیسی دارد. پس میتوان با او ارتباط دو سویه برقرار کرد، می توان با او سخن گفت و او می شنود. او رفتار مرا می بیند. خانم ها و آقایان! ببینید این نگاه چقدر کمک می کند تا من سنجیده عمل کنم و سنجیده سخن بگویم. هر کاری را انجام ندهم. به هر کاری دست نیازم و خودم را آلوده نکنم. محمد بن مسلم از امام باقر یا امام صادق علیهم السلام درباره اعمالی که بر پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله عرضه می شود، سؤال می کند. آقا می فرمایند: «در این مسئله هیچ شک و تردیدی نیست، آیا این آیه قرآن را ندیده ای که فرموده است: «اِعْمَلُوا فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ” إِنَّهُمْ شُهُودُ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ» اهل بیت پیغمبر علیهم السلام شاهدان خدا در زمین هستند»

روایت دیگری خدمتتان عرض کنم. شخصی است به نام عبدالله بن ابان زیات (زَیّات) که کنیه ایشان، عبدالرضا است، خدمت امام رضا علیه السلام رسیده، می گوید: به حضرت عرض کردم: از خدا بخواهید و برای من و خانواده‌ام دعا کنید مشکلاتم حل شود، خیرات و برکات بر من نازل شود. امام رضا علیه السلام فرمودند: «أَ وَ لَسْتُ أَفْعَلُ» آیا من چنین کاری نمی‌کنم؟ یعنی فکر می‌کنی من برای شما دعا نمی‌کنم؟ آیا من به یاد شما نیستم؟ «وَ اَللهِ إِنَّ أَعْمَالَکُمْ لَتُعْرَضُ عَلَیَّ فِی کُلِّ یَوْمٍ وَ لَیْلَهٍ» به خدا قسم اعمال شما هر صبح و شب بر من که امام زمان تو هستم، عرضه می‌شود. برای من خیلی عجیب بود. تعجب کردم. وقتی امام علیه السلام تعجب را در چهره من دیدند، فرمودند: «عبدالله بن ابان! أَ مَا تَقْرَأُ کِتَابَ اَللهِ عَزَّوَجَلَّ» قرآن نخواندی که ببینی قرآن می‌ فرماید: «قُلِ اِعْمَلُوا فَسَیَرَى اَللّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ اَلْمُؤْمِنُون» این روایت را در بحارالانوار جلد ۲۳ صفحه ۳۴۷ می توانید ملاحظه کنید.

پس امام از حال ما با خبر است. ما چقدر به یاد او هستیم و چقدر رفتار خود را در محضر او می‌ بینیم و به یاد او از گناه و زشتی اجتناب می‌کنیم؟ اعمال ما بر امام علیه السلام عرضه می‌شود. جزئیات کارهای ما را می ‌بیند.

داوود رقّی از اصحاب امام صادق علیه السلام می‌گوید، رفتم خدمت آقا و دیدن آقا. فرمودند: «داوود! اعمال شما بر من عرضه می‌شود. اگر در آن اعمال شما کار خیر و خوبی ببینم، خوشحال می‌شوم. داوود! این بار که اعمال تو را دیدم اعمال تو مرا خیلی خوشحال کرد. رَاَیتُ لَکَ فیها شَیئاً فَرِحَنی. در نامه اعمال تو چیزی دیدم که دلم شاد شد.» خوش به حال داوود رقّی که توانسته لبخند بر لب امام زمان خود بنشاند. من تعجب کردم. به نظر شما آقا به کجا دارند، اشاره می‌کنند؟ خود امام صادق علیه السلام اینگونه ادامه دادند و فرمودند: «وَ ذلِکَ صِلَتُکَ لِاِبنِ عَمّک» این هفته دیدم به دیدن پسرعموی خود رفتی و از او دستگیری کردی، به او کمک رساندی، چیزی به او دادی. داوود می‌گوید: همین که آقا این را فرمودند، گفتم: بله، «کانَ لی اِبنُ عمِّ الناصب کَثیر العَیال مُحتاج». من یک پسرعمویی داشتم، او هم عیالوار بود و هم خیلی محتاج بود. وقتی به سمت مکه رفتم، گفتم به دیدن او بروم و کمکی به او بکنم. مقداری پول برداشتم و به او کمک کردم. وقتی آمدم مدینه خدمت امام صادق علیه السلام، آقا از کاری که من در مکه برای پسر عموی خودم کردم، خبر می دهند و می ‌فرمایند: این کار تو مرا خوشحال کرده است. بعد فرمودند: اجل این پسرعموی تو فرا خواهد رسید. من می‌دانستم این پسرعموی من از اهل ولایت نیست. بگذریم.

شاهد عرض من این است که اگر می خواهیم با امام زمان خود ارتباط برقرار کنیم، باید به نحوی دل او را به دست بیاوریم. باید کاری کنیم که او شاد شود. لبخند بر لبان او بنشانیم. حالا که او می‌ بیند، بر اعمال ما ناظر است، حالا که او چشم بینای خداست، اعمال من مایه‌ دلگرمی و شادمانی او باشد. این ارتباط من را با حجه بن الحسن علیه السلام مستحکم می‌کند. بله، امام زمان علیه السلام غائب است اما آیا نمی‌ توانیم با او ارتباط برقرار کنیم؟ خیر، امام غائب است اما هست و می بیند. امام غائب است، اما از احوال ما با خبر است. خوبی‌های ما او را خوشحال می‌کند و از آن طرف خدای ناکرده غفلت ها و لغزش های ما غم به چهره مبارک او می آورد. نظر مبارک شما را به این روایت زیبا جلب می‌کنم:

شخصی است به نام سماعه از اصحاب امام صادق علیه السلام می‌گوید، امام صادق علیه السلام فرمودند: «مالَکُم تَسُوءونَ رسولَ الله» چرا دل پیغمبر صلی الله علیه و آله را می رنجانید؟ یکی از اصحاب که در جلسه‌ حاضر بود، رو به آقا کرد و گفت: قربان شما شوم، «جُعِلتُ فِداک، فَکَیفَ نَسُوؤُهُ» ما دل پیغمبر صلی الله علیه و آله را می رنجانیم؟ ما پیغمبر صلی الله علیه و آله را ناراحت می کنیم؟ چطوری؟ فرمود: «أَ مَا تَعْلَمُونَ أَنَّ أَعْمَالَکُمْ تُعْرَضُ عَلَیْهِ» نمی دانیدکه اعمال شما بر پیغمبر صلی الله علیه و آله عرضه می‌شود؟ اگر پیغمبر صلی الله علیه و آله در آن معصیت ببیند، رنجیده می شود؟ «فَإِذَا رَأَى فِیهَا مَعْصِیَهً سَاءَهُ ذَلِکَ»، بعد آقا فرمودند: «فَلاَ تَسُوءُوا رَسُولَ اَللَّهِ وَ سُرُّوهُ» رسول خدا صلی الله علیه و آله را ناراحت نکنید. می ­دانید اعمال ما به تمامی حجت های خدا عرضه می­شود. از پیغمبر صلی الله علیه و آله تا امام زمان علیه السلام. در بحار جلد 23 صفحه 329 این روایت را می توانید ملاحظه کنید از بصائرالدرجات.

اگر اعمال من بر حجت بن الحسن علیه السلام عرضه می­شود، مبادا دل نازنین او را برنجانم. مبادا غم بر چهره­ او بنشانم. حجت بن الحسن علیه السلام امام زمان من کسی است که عنایات او مهربانانه و کریمانه تمامی زندگی من را فرا می­گیرد و فرا گرفته ­است، خصوصاً آن وقتی که قرار باشد در خانه­ وحشت و تنهایی فرو بروم. در خانه­ای که جز اعمال من با من نخواهد بود. در خانه­ تاریک قبر. در آن جا امام زمان علیه السلام عنایاتش بیش از هر زمان دیگر، شامل حال من خواهد بود. در روایت شریفی که امام صادق علیه السلام فرموده ­است و مرحوم کلینی در کافی جلد 2 صفحه 20 آن را حکایت کرده­ است، امام فرمودند: « مَنْ ماتَ وَ لَمْ یعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ مَاتَ مِیتَهً جَاهِلِیه » هر کس امامش را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده ­است. بگذارید با ادبیات خودمان صحبت کنیم. هرکس ارتباطی از جنس معرفت با امام زمانش برقرار نکند، به مرگ جاهلیت مرده­ است. بعد امام علیه السلام به این نکته من و شما را یادآور شدند: ای شیعه­ هایی که صبح تا به شبمان می­گذرد و به یاد او و عنایات کریمانه­ او نیستیم، بدانیم روزی می­رسد که هیچ کس دستش به جایی نمی­رسد و نمی ­تواند من و شما را کمک کند. لحظه ­ای که بدن ما سرد می­ شود، لحظه­ ای که همه دور و اطراف ما اجتماع کرده­اند، اما کاری از دستشان ساخته نیست. آن­ جا تنها یک نفر، یعنی حجت خداست که دست گشاده­ خدا بر روی زمین است و می­­تواند از من دستگیری کند. امروز من به او محبت می­کنم. امروز من به او نصرت می ­ورزم. امروز به او اعتقاد دارم و باورمندانه به او ایمان می­آورم. امروز او را ناظر بر اعمال خودم می­دانم و بر طبق رضایت او عمل می­کنم. در آن لحظه­ حساس او جواب همه­ این ارتباط هایی که من برقرار کرده­ام را می­دهد و حالا وقت آن است که آن آقای کریم ارتباطش را با من برقرار بکند. امام صادق علیه السلام فرمود: «أَحْوَجُ مَا تَکُونُ إِلَى مَا أَنْتَ عَلَیْهِ إِذَا بَلَغَتْ نَفْسُکَ هَذِهِ، وَ أَهْوَى بِیَدِهِ إِلَى حَلْقِهِ» آن لحظه ­ای که شما بیش از هر لحظه­ای محتاج هستید به این که امام داشته ­باشید، لحظه­ای است که جانتان به این جا برسد. بعد آقا خودشان به حلقوم مبارکشان اشاره کردند «وَ انقَطَعَت عَنکَ الدُّنیا» آن لحظه­ای که تو از دنیا منقطع و جدا می­شوی، آن لحظه محتاجی که حجت بن الحسن علیه السلام به تو نگاه کند و به فریادت برسد. امام صادق علیه السلام در همین روایت کافی جلد 2 صفحه­ 20 در ادامه فرمودند: آن لحظه خواهی گفت چه خوب مولایی دارم و چه خوب مذهبی برای خودم برگزیدم. «تَقُولُ: لَقَدْ کُنْتُ عَلَى أَمْرٍ حَسَنٍ» چه قدر خوب شد در این دنیا دل به امام زمان علیه السلام دادم، ارتباطی از جنس محبت. چه خوب شد که در این دنیا یاری او کردم، ارتباطی از جنس نصرت. چه خوب شد که در این آشفته بازار شبهات بر اعتقاد خودم ثابت قدم ماندم، ارتباطی از جنس باور. چه خوب شد که مولای خودم را حاضر و ناظر اعمال خودم دانستم، ارتباطی دو سویه از جنس آگاهی. هم او می ­بیند، هم من به او پناه می­برم و او را کمک کار خودم می ­یابم. چه خوب شد که از او کمک و استمداد گرفتم. چه خوب شد که از او پناه خواستم، به او استغاثه کردم. چه خوب شد که توسل به او داشتم، او را پیش خدا وسیله قرار دادم. درحالی که او می ­دید و می ­شنید. چه خوب شد که با او سخن گفتم، پیش از خواب با او درد و دل کردم. اگر مشکلی پیش آمد، با او که پدر من است، در میان گذاشتم. اگر من در سختی فرو رفتم به آغوش مهربانانه­ او پناه بردم که امام رضا علیه السلام فرمود: «الاِمام الاُمُّ البَرۀُ بِالوَلدِ الصَغیر» امام مادر مهربان و نیکو رفتاری است که نسبت به فرزند خردسالش از عاطفه دریغ نمی­کند. کافی جلد 1 صفحه 200 این روایت زیبا را ملاحظه کنید. در آن لحظه طعم شیرین و آثار گرانسنگ این ارتباطی که من در این دنیا برقرار کرده­ام، را خواهم دید. به امید این که روز به روز پیوند مهدوی خودمان محکمتر، عشق و ارادتمان به ساحت مولایمان قویتر و توفیقاتمان در یاری آن امام غریب بیشتر باشد.

خدانگهدار
التماس دعا

 

دانلود فایل صوتی کارگاه آموزشی شماره ۱۴۸ – پیوند مهدوی – جلسه دوم

دانلود فایل PDF کارگاه آموزشی شماره ۱۴۸ – پیوند مهدوی – جلسه دوم