کارگاه آموزشی شماره ۱۱۴ – طرح جشن های کودکانه غدیر – بخش اول

صوت کامل کارگاه

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم

اگر اجازه دهید، این کارگاه و شروعش را به دعایی برای فرج امام عصر عجل الله تعلی فرجه الشریف متبرک کنیم. دل ها آماده است. ان شاء الله که همراهی می کنید.

«اللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الحُجَهِ بنِ الحَسَن صَلَواتُکَ علَیهِ و عَلی آبائِهِ فِی هَذِهِ السَّاعَهِ وَ فِی کُلِّ سَاعَهٍ وَلِیّاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ دَلِیلًا وَ عَیْناً حَتَّى تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَ تُمَتعَهُ فِیهَا طَوِیلا»

«صلی الله علیک یا امیرالمؤمنین صلی الله علیک، یا وارث غدیر یا صاحب العصر و الزمان»‏

سلام و عرض ادب خدمت مخاطبینی که این برنامه و کارگاه را دنبال می کنند. کارگاه فعلی، مربوط به جشن های کودکانه، با ۳ طرح می باشد که عبارتند از: جشن های کیوآرکد، جشن های خانه به خانه و جشن های اجرای دو نفره و مجری و استاد-شاگردی که وقتی مناسبتش پیش بیاید، خدمتتان عرض خواهم کرد. در صورت سؤال، پرسش ها را هم پاسخگو خواهم بود.

تقدیم به ساحت قدسی امام عصر عجل الله تعلی فرجه الشریف و حضرت نرجس خاتون سلام الله علیها و صاحب این شب، حضرت باقر علیه السلام صلواتی جلی ختم بفرمایید. «اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَّآلِ مُحَمَّدٍ وَّعَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَالْعَنْ أَعْدَائَهُمْ اَجْمَعِیْن».

خب! اگر اجازه دهید من اولین طرح جشن و ایده را خدمتتان تقدیم می­کنم.

کیوآرکدها (QR Code) در واقع کدهایی هستند که یک سری سایت های پذیرنده، با ارائه یک سری اطلاعات، تصویری اینچنینی را تقدیم شما می کنند. این تصاویر، به شکل پیکچِر (picture) و با فرمت جِی پِگ (JPEG) و قابل پرینت بر روی کاغذ می باشد.

در سایت های مختلف، سؤالات مختلف (بخش های مختلف) را پر می کنید. به عنوان مثال، (عنوان چیست؟ شماره تلفن چیست؟ کدپستی چیست؟ مکان چیست؟ توضیحات چیست؟). در بخش هایی که سایت های پذیرنده دارند، شما می توانید آن اطلاعاتی را که مدّنظر خودتان است، وارد کنید. مثلاً می توانید یک سری سؤالات مربوط به غدیر را طراحی کنید. این سؤالات را داخل سایت بگذارید. وقتی دکمه تولید کد را می زنید، تصویری به شما می دهد که وقتی با گوشی هوشمند یا تبلت با بخش کیوآرکد توسط دوربین گوشی کدخوانی می شود، متنی بر روی گوشی ارائه می شود که در واقع متن سؤال و در گام بعدی متن جواب است. این را تا اینجا داشته باشید.

من عرض می کنم که اصلاً شیوه تولید به معنای اجرای در جشن چطور خواهد بود. من فقط صرفاً، در اینجا عرض کردم که یک سری سایت ها، پذیرنده و تولیدکننده این کدها هستند. خیلی ساده است. الان در گوگل (Google) به فارسی «تولید کد کیوآرکد» را سرچ کنید، سایت های فراوانی به شما می دهد. یکی از آن سایت ها که ساده تر است را انتخاب کنید و اطلاعاتتان را وارد کنید. اولین کیوآرکد را به شما تحویل خواهد داد. همین کیوآرکد را که الان بالای تصویر به شما تقدیم کردم که مربوط به سایت سفیران است، اگر شما با یک گوشی دیگر اسکن کنید، وارد یک لینک و یک مطلب می شوید.

در گام بعد، سؤال می شود که کیوآرکد چه استفاده ای دارد و ما چطور جشن را با آن مدیریت کنیم؟ عرض می کنم. فرضاً ما تعداد ۲۰ سؤال داریم که ۲۰ جواب برایش متصور و تولید شده است. ابتدا سؤالات را تک تک به آن سایتی که کیوآرکد را تولید می کند، می دهیم و تک تک عکس ها را که کیوآرکد هستند، تحویل می گیریم. حالا دو شیوه داریم:

یکی اینکه این عکس ها به ترتیب چیده شوند و در دل جشن استفاده شوند؛ مطلب دیگر اینکه می تواند در دست هر مهمان یک سؤال و جواب ها در دست مهمان های دیگر قرار بگیرد. با این اوصاف ما ۴۰ نفر را می توانیم پوشش دهیم. روش دیگر اینکه عکس ها در غرفه ای قرار داده شوند، افراد این کدها را اسکن کنند و در غرفه های مختلف بگردند و جواب را پیدا کنند.

حالت دیگر اینکه فرض کنید جشن را در منزل برگزار می کنیم. کیوآرکدها را به شکل نامنظم در جاهای مختلف نصب می کنیم. شخص با گوشی هوشمند یا تبلت، یکی یکی سؤالات را اسکن می کند و در گوشی یا تبلت نقش می بندد. در گام بعد چه می کنیم؟ جواب ها را هم که به همین شکل پراکنده، یا یک دست و مستمر و منظم قرار دهیم، می توانیم در غرفه ها قرار دهیم یا می -توانیم در دست مهمان ها قرار دهیم و هر مهمان باید برود و سؤال و جواب مناسب را به هم پیوند دهد.

به عنوان مثال سؤال ۱ این است که: غدیر به چه معناست؟ باید بگردیم و پاسخ مناسب را پیدا کنیم که: «غدیر یک برکه یا یک آبگیر است، در عربی غدیر به معنای برکه و آبگیر است». خب! شخص این سؤال را اسکن می کند: «سؤال خودش را که پیدا کرده»، باید بگردد و جواب مناسب را پیدا کند و افراد سؤال و جواب به هم متصل شوند و این طور برنده این بخش از مسابقه شوند. اگر گروه بندی کنیم، هر گروهی که بتوانند سؤالات بیشتری را پاسخ بدهد، برنده است. یا اگر روی دیوار نصب می شود، شخصی که سریع تر است، این کار را انجام بدهد. خوبی کیو ارکد این است که مطالب مختلفی را می شود در ضمن جشن به خورد مخاطب داد. مثلاً فرض کنید سری اول سؤالات تمام می شود، سری دوم و سوم سؤالات را هم می شود تقدیم کرد. یعنی جشن پایان ندارد، بلکه مستمراً ادامه دارد. حالا معنای آن، این نیست که ما در جشن سرود نداریم یا در جشن مان دکلمه یا نمایش نداریم. ایده کیو ارکد یک بخش از بخش های جشن می تواند باشد.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم

امسال ما طرحی با عنوان جشن خانه به خانه برگزار کردیم که توضیحش را خدمتتان ارائه خواهم داد. ما به همراه تعدادی از دوستانمان تصمیم گرفتیم که چند تا از نزدیکترین دوستان خودمان را در شب نیمه شعبان و صبح نیمه شعبان مورد تبلیغ قرار داده و به نام امام زمان عجل الله تعلی فرجه الشریف متذکر بکنیم. لذا هر کدام مان یکی دو تا از دوستان خودمان را انتخاب کردیم و در همان شب یا صبح نیمه شعبان با آن ها تماس گرفتیم. بعد از اینکه خاطر جمع شدیم از اینکه در منزلشان تشریف دارند و جایی نمی روند، گفتیم که ما ۱۰ دقیقه، یک ربعی به منزل شما می آییم و کارتان داریم.

با دوستانمان حرکت کردیم و به منزل آن دوست بزرگوارمان رفتیم. قبل از اینکه زنگ بزنیم و از ایشان درخواست کنیم که بیاید دم در، تعدادی صندلی مثلاً ۵ ، ۶ تا صندلی دم در چیدیم و دو تا بنر مزین به نام امام زمان عجل الله تعلی فرجه الشریف که با این پایه های بنر که به صورت ایستاده هست، بنرها رو دم در کنار صندلی ها گذاشتیم و آنجا زنگ در را زدیم و از دوستمان درخواست کردیم که ۱۰ دقیقه دم در بیاید و با او کاری داریم. زمانی که آمد، با صحنه جالبی مواجه شد. به قول معروف سورپرایز شد که صندلی چیده شده، بنر گذاشته شده. ۴ ، ۵ نفر آمدند و دارند این عید را تبریک می گویند. از او درخواست کردیم که ۱۰ دقیقه ای وقتت را به ما بده. همگی روی صندلی ها نشستیم و شروع کردیم به صورت گفتگویی به مدت زمان ۱۰ دقیقه پیرامون امام زمان عجل الله تعلی فرجه الشریف با آن میهمان مان صحبت کردیم.

در حین صحبت ها هم پذیرایی آب میوه و شیرینی که همراه خودمان در ماشین آورده بودیم، انجام شد و راهکارهایی برای ارتباط بیشتر با امام زمان عجل الله تعلی فرجه الشریف داده شد. در انتها هم هدیه های ناقابلی که به نیمه شعبان مرتبط بود، مثل قاب عکس، سیدی، کتاب و غیره به دوست مان اهدا شد. اما یک هدیه ویژه هم در کنار این هدیه ها بود که با هدفی ما این هدیه را دادیم و آن هم کیک بود. یک کیک تولد! که در خانه هر کدام از دوستان مان که می رفتیم، آخرش یک کیک تولد هم به او می دادیم. با این عنوان که خوب امشب که شب ولادت امام زمان عجل الله تعلی فرجه الشریف است و خوب در جشن های تولد کیک هم داده می شود، این کیک را شما ببرید و در کنار خانواده تان با هم بخورید و در جشن تولد امام زمان عجل الله تعلی فرجه الشریف خانواده شما هم سهیم باشند.

بعد از اینکه کیک تولد داده می شد، از میهمان مان درخواست می کردیم خب حالا که جشن تولد امام زمان عجل الله تعلی فرجه الشریف است، شما هم به عنوان یک هدیه به امام زمان عجل الله تعلی فرجه الشریف یک کار در حد توان تان قول بدهید که ان شاءالله از الان به بعد برای امام زمان عجل الله تعلی فرجه الشریف بیشتر انجام خواهید داد.

حالا مثال هایی هم خودمان می زدیم: مثلاً آقا اینکه سعی کن بیشتر دعای فرج بخوانی، بیشتر به یاد امام زمان عجل الله تعلی فرجه الشریف باشی، برای  امام زمان عجل الله تعلی فرجه الشریف یک برنامه بنویسی، مثلاً برای سلامتی و ظهور امام زمان عجل الله تعلی فرجه الشریف تعدادی صلوات نذر کنی و غیره، و آن میهمان مان  جلوی دوربین که فیلم برداری می شد، به عنوان هدیه جشن تولد یک کار را به امام زمان عجل الله تعلی فرجه الشریف تقدیم می کرد. در انتها هم یک  عکس یادگاری دسته جمعی گرفته می شد و خب با یک حالت سورپرایزی این دوست مان دوباره با یک کیک تولد به داخل منزل برمی گشت و ما باز دوباره وسائل مان را جمع می کردیم و با دوست دیگری تماس می گرفتیم و به سمت منزل شان حرکت می کردیم تا همین برنامه را مجددا برای نفر بعدی اجرا کنیم. و الحمدلله بسیار بسیار موفق بود و ان شاءالله که مورد قبول امام زمان عجل الله تعلی فرجه الشریف واقع شده باشد.

التماس دعا

از یکی از مخاطبین برنامه سؤالی پرسیده شده که فرمودند: اگر جشن برای کودک دبستانی باشد، آنها تبلت یا گوشی ندارند. بله، ما اصلاً اجازه نمی دهیم آنها در طی برنامه از تبلت یا گوشی، آن هم تبلت یا گوشی شخصی وارد این فضا بشوند. بلکه ما خودمان یک تبلت یا گوشی هوشمند یا تعدادی را تدارک دیدیم و ما فضا را برای مخاطب آماده کردیم. نیاز نبوده او از وسیله شخصیش استفاده کند، بلکه حتی در واقع در یک پک یا در واقع یک بسته بندی خاص، این تبلت یا گوشی به او داده می شود و طرح جشن ما، لوگوی جشن ما حتی بک گراند (پس زمینه) این گوشی خواهد بود. بنابراین نه، پاسخ این است که ما، ارائه دهنده خواهیم بود، نه مخاطب ما.

همان طور که در تصاویر مشاهده می فرمایید، یکی دو مورد بوده که باید بررسی می شده و باید به آن در جشن خانه به خانه توجه می شده. اما جشن خانه به خانه ویژگی خاصی که دارد این است که در واقع دانش آموز یا متربی که ما با او همراه هستیم یا همکار، در این مراسم خودش را می یابد. آمادگی پیدا می کند که برای دوستش صحبت کند و یاد و نام امام عصر عجل الله تعلی فرجه الشریف را منتقل کند. این را ما برای کودکانمان می توانیم انجام بدهیم. در واقع در آپارتمان دعوت کنیم و جملاتی را به فرزندمان آموزش بدهیم و ایشان در فضای آپارتمان و مجتمع های مسکونی به دیگر همسایه ها پیام را منتقل کند. از ویژگی خوبش می شود همین را گفت. ساده است. کم هزینه است. به سرعت قابل انجام است. متربی که ما با او در ارتباط هستیم، در واقع خودش را بروز خواهد داد و مبلّغ نام امام عصر عجل الله تعلی فرجه الشریف خواهد بود.

اما طرح جشن های استاد شاگردی یا اجراهای دو نفره: ما در بسیاری از جشن های کودکان و نوجوانان شاهد این هستیم که
برنامه ای که با تک مجری اجرا می شود، بعد از یک مدت افت می کند و انرژی مجری تخلیه می شود. بخش های نمایشی، سرود، دکلمه اجرا می شوند و محتوای خاصی به دانش آموز یا مخاطب ارائه نمی شود. ما برای رفع این مسئله محتوای اصلی را بر دوش دو مجری بازیگر قرار می دهیم که یک نفر در واقع مجری است و او صاحب فن و دانش لازم است و دیگری که در واقع در اواسط برنامه وارد برنامه می شود، به عنوان یک بازیگر. حالا یک سناریویی دارد. من یک طرح و ایده را خدمت تان تقدیم می کنم.

شما بارها و بارها می توانید ایده های مختلفی داشته باشید که می آید و به عنوان یک شاگرد_مجری وارد برنامه ما می شود. بار طنز برنامه را به دوش می کشد. تعدادی از مسابقه ها را اجرا می کند. سعی می کند با بچه ها ارتباط بیشتر و بهتری برقرار کند و این طوری محتوایی را به مخاطب منتقل کند. استاد – شاگردی چرا؟ چون در واقع بحث دانا و خنگ یا دانا و جاهل را می خواهیم اجرا کنیم. در واقع مجری می داند و جاهلی که از او سؤال می کند و طی این سؤالات، جواب هایی را می گیرد و این طور محتوایی به مخاطب منتقل می شود.

خب، در این راستا توجه به این نکته ضروری است که این دو نفر قبلاً تمرین داشته باشند. بدانند در چه جاهایی قرار است چه اتفاقاتی رقم بخورد. گریم مناسب، لباس مناسب، افکت های صوتی مناسب، مسابقه هایی که قرار است هر مجری یا بازیگر اجرا بکنند، باید تعیین شده باشد. شوخی هایی که قرار است اجرا شود هم باید مشخص شده باشه. این گام اول را لطفاً داشته باشید تا من در گام بعد عرض کنم که چطور می شود این قسمت را به صورت جذاب تر اجرا کنیم. پیشنهادی که در این راستا مطرح می شود، همکاری دو مجری است که در واقع مجری در ابتدا می آید و مباحث مقدماتی را مطرح می کند. در واقع اعلام می کند که برای جشن دیگری، مشابه و همزمان دعوت شده و می بایست برای این جشن یک تست و آزمون را از افراد علاقه مند به مجری گری بگیرد که بتواند آن شخص را جانشین و جایگزین خودش کند.

ما در اینجا به دنبال انتقال مفهوم جانشین هستیم که باید در اندازه های در واقع خود صاحب اصلی کار جایگاه داشته باشد، علمیت و توان مندی داشته باشد. بتواند برای آن ها جایگاه داشته باشد. بنابراین می آید و از تعدادی از مهمان ها تست هایی را می گیرد و بعد هم نوبت به شخصی که جدید وارد می شود، می رسد. دوباره برای بار طنز اصرار این آدم که اجرا می تواند بکند و توانمندی دارد و بعد اینکه بالأخره ما در تست های مختلف جاری در جشن متوجه می شویم ایشان این کاره نیست! مثلاً می گویند که یک مسابقه برای ما اجرا کن. یک بیت شعر بخوان. یک قطعه ادبی را اجرا کن و دیگر شوخی ها. اینها هم سبک دیگری از اجراهای این چنینی است. در واقع ما طرح دوم را خدمتتان عرض می کنیم.

در ادامه یکی از ایده های جشن استاد شاگردی و یا مجری نمایش را خدمتتان عرض می کنم. مجری در حال اجرای برنامه است. قسمتی از جشن و مسابقات را اجرا کرده که ناگهان زنگ منزل و محل اجرای جشن به صدا در می آید. پیرمردی با هیبت روستایی وارد می شود. مرغی در دست دارد یا یک بقچه و طوری وارد صحنه می شود که گویی برایش خیلی طبیعی است و می گوید خب، خب، خب، خب! خوش آمدم! خوش آمدم و همه برایم لطفاً دست بزنید. و همه برایش دست می زنند.

احتمالاً در بیان و در واقع کشاکش با مجری می گوید: بفرمایید شما چرا اینجا هستید و شما چه کاره اید؟ آیا دعوت داشتید؟ چون این جشن مربوط به دوستان خود همسن و سالانمان هست. شما چرا اینجا تشریف دارید؟ می گوید نوه عزیزم من توقع نداشتم برای من جشن تولد گرفته باشید آن هم به این عظمت. می گوید: نه پدرجان به نظر می رسد اشتباه آمدید. می گوید نه دیگر مگر اینجا فلان خیابان فلان کوچه پلاک ۷۸ نیست؟ آقای مجری می گوید: چرا درست گفتید. فقط پلاک را اشتباه گفتید. پلاک ۸۷ است اینجا نه ۷۸. این شوخی و این ورود درواقع زمینه و مقدمه ای برای ورود این پیرمرد یا این جوان روستایی می شود، یا اگر فضای روستا یک مقدار خودش معنادار می تواند باشد، این را باید عوض کنیم. تبدیل به جوانی که خیلی اطلاعات کاملی درباره غدیر ندارد. می آید و گفتگویش را با مجری شروع می کند.

این شروع گفتگو در واقع برای ما کار را به گونه ای پیش می برد که محتوای ما از طریق سؤالات این مخاطب جدیداً وارد شده، ادامه پیدا می کند و محتوا داده می شود اما لایه هایی از شوخی بازی ها و مسابقات توسط این دو نفر اجرا می شود، ولی بار طنز بیشتر بر دوش مهمانی است که وارد جشن ما می شود. بعد هم سعی کند مخاطب را جذب کند و با دست زدن ها همراه کند. شعر خواندن هایی که مرتبط با این ایام است.

ایده دیگر این است که مجری در حال اجرای برنامه است. در حین اجرای برنامه پستچی، پیک یا یکی از افراد پشت صحنه که حالا در لباس و هیبت یک پستچی ظاهر می شود. پاکتی، کارتنی یا یک پک را به دست مجری می رساند. امضا می گیرد و می گوید باید سریع محل جشن را ترک کند. مجری با ترس و لرز که آیا باید این پاکت را باز کند؟ آیا به آدرس جشن درست آمده یا نه. به هر حال با کلی دغدغه و کلی امور نمایشی به بچه ها می خواهد این استرس را وارد کند که آیا واقعا درست است؟ کارتن که باز می شود دو اتفاق می تواند بیفتد:

۱- یک تبلت از آن دربیاید که یک تصویر در آن هست یا لپ تاپ
۲. یک گوشی هوشمند که در واقع ما صداها را از قبل ضبط کردیم و از طریق باندهایی که در جشن کار گذاشتیم، پخش می شود و انگار یک نفر همیشه پشت خط است و وقتی مجری تلفن همراه را بر می دارد، همان لحظه گوشی زنگ می خورد. شخص مجری طوری وانمود می کند که پشت خط کسی است که از یک برنامه رادیویی زنده با او تماس گرفتند و دارد پرسش و پاسخ می کند و در واقع کل جشن با این شوخی می تواند طی شود و حالت تاک شو پیدا کند. همچنین با این شوخی می توان مسیر را ادامه داد که تبلت فیلم هایی را پخش کند یا داخل آن جعبه یا کارتن محتواهایی باشد؛ یک کاردستی، یک متن باشد، مخصوصا متن آخر که متن توسل جشن می تواند باشد. هم می تواند شامل این اتفاق شود و در واقع ورود یک شیء غیرمترقبه و یک مورد که مخاطب اصلاً انتظارش را نداشته، می تواند در واقع عامل بعدی باشد.

محتوای دیگری که می شود برای بخش مجری نمایش در نظر گرفت، اینطور است که: مجری مقدماتی را بیان می کند، با مخاطب ارتباطی را برقرار می کند، در ادامه برنامه شخصی با لباس و پوششی غیر رسمی و غیر عرف با جشن ما وارد می شود و مدعی می شود که از خارج آمده و در واقع به دعوت یک شرکت بزرگ تجاری یا یک مجموعه تجاری بزرگ یا نه، یک مجموعه ای که قرار بوده از او تقدیر به عمل بیاورند و دعوت کردند، وارد می شود و خیلی هم ذوق زده است و تشکر می کند. مدام با همان جملات شکسته فارسی و خارجی که گاهی مجری این ها را ترجمه می کند، برای بچه ها اعلام می کند که توقع نداشته چنین جشنی برایش بگیرند که این همه دوستان و مخاطبان کودک و نوجوان دعوت شوند و قرار بر تقدیر کردن از وی باشد. حالا او مراسم را اشتباه می گیرد و در حین اجرای برنامه مدام می خواهد اثبات کند که اینجایی که آمده درست است و مجری می خواهد به او اثبات کند که اشتباه آمدی.

آن آقای خارجی یا خانم خارجی به یاد و خاطره دوران کودکی می خواهم برایتان یک اجرای برنامه داشته باشم، و مسابقه هایی را دست می گیرد و با بچّه ها شوخی می کند. مثلاً یکی از شوخی هایی که می تواند در بحث ترجمه لغات و کلمات انجام دهد، این است که دقایقی بسیار طولانی را صحبت می کند و مجری وقتی ترجمه می کند، به یک جمله بسیار کوتاه می رسد. بعد مخالف همین هم هست؛ یعنی یک کلمه خارجی می گوید و بعد مجری دقایقی مجبور می شود توضیح دهد و می گوید: این از شگفتی های زبان خارجی ایشان است که یک کلمه اش می تواند دقایقی صحبت داشته باشد. همچنین شوخی هایی که با خود مجری می شود؛ اینکه: آیا چقدر می داند که اینجا کجاست و مدام می خواهد ثابت کند که او اشتباه فهمیده و اینجا جشن غدیر نیست و جشن استقبال از آن آقای مهمان است. و بالأخره مهمان می گوید؛ یک جایی ظاهر می شود که حالا آن مهمانی که آمده برای جشن متوجه می شود که حالا نه واقعاً اشتباه آمده و شروع می کند به پرسشگری؛ پس این چه جشنی است؟ چرا گرفته می شود؟ چرا شما این روز را جشن می گیرید؟ مگر چه اتفاقی افتاده؟ توضیحاتی که حالا دیگر مجری در راستای گفتگوی خودش به شکل قصه راوی گوناگی و یا توضیحی برای مهمان خارجی در واقع دارد به مخاطب مان منتقل می شود.

پایان

تصاویر اجرا شده در نیمه شعبان