دوره کارگاهی وظایف زائر اربعین – جلسه اول

صوت کامل جلسه اول

بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم

و صَلَّی اللهُ عَلَی محمّدٍ و آلِه

وظیفه یک زائر اربعین چیست؟ وظیفه ما نسبت به امام حسین و امام زمان علیهم السلام چیست؟ چه فرصت هایی برای آن وجود دارد و چگونه از این فرصت ها استفاده کنیم؟ وظیفه ما در اربعین نسبت به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف چیست؟

این مطلب را با قرائت یک آیه قرآن شروع می کنم. شأن نزول آیه در زمان ایمان نیاوردن مردم سوق اُکاز به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و شنیدن صوت قرائت قرآن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله توسط گروهی از اجنه است. آنها جذب صوت ایشان می شوند و دیگر اجنه را اینگونه انذار می دهند: ای قوم ما، دعوت کنند ه ای از سوی خدا دیگران را به سوی او دعوت می کند. به او به عنوان پیامبر خداوند ایمان آورده و دستورات او را انجام دهید تا خداوند تمام کارهای زشت گذشته شما را بیامرزد و شما را از عذاب جهنم نجات دهد. در ادامه این اجنه به دست پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله مسلمان شدند، ایمان آوردند و از ایشان شرایع اسلام را آموختند. ادامه آیه اینگونه می فرماید: اگر کسی دعوت پیامبر صلی الله علیه و آله را اجابت نکند، از عذاب الهی در امان نخواهد بود و هیچکس نمی تواند به او کمکی کند. خداوند در آیه دیگری از قرآن می فرماید: اگر خدا شما را کمک کند، هیچ کس نمی تواند بر شما پیروز شود. چون بزرگترین قدرت یعنی خدا حامی شما است ولی اگر خداوند شما را رها کند، اگر تمام امکانات و ثروت دنیا پشت شما باشد، باز هم شکست خواهید خورد. چون تنها عامل سعادت و موفقیت خدا است. بنابراین هرکس از جن و انس، دعوت پیغمبر اکرم اکرم صلی الله علیه و آله را اجابت کرد و به خداوند ایمان آورد، خداوند هم گناهانشان را بخشید و از عذاب جهنم نجاتشان داد. در غیر این صورت از عذاب خداوند در امان نبوده و خدا سرپرست آنها نخواهد بود.

داعی الله کیست؟ با مرور اولین جمله زیارت آل یاسین درمی یابیم که امروز امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف ما را به سوی خدا دعوت می کنند و بر ما واجب است که دعوت ایشان را اجابت کنیم که اگر اجابت نکردیم، براساس آیات قبلی از عذاب خدا در امان نخواهیم بود و به حال خودمان رها می شویم و در این حالت هیچ گونه سعادت و خوشبختی در دنیا و آخرت نخواهیم داشت.

چگونه دعوت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را اجابت کنیم؟ ۱. اصلی ترین مرحله: دعوت ایشان به دین اسلام (شیعه)، قرآن و اهل بیت علیهم السلام است. ما باید تابع ایشان باشیم. این تبعیت یعنی تابع نایبان ایشان (فقاهت) باشیم. اجرای دستور فقیه جامع الشرایط، در واقع اجابت دعوت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف به سوی خدا است. ما با انجام اعمال صالح و واجب که دستور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بر ما است. عملاً از ایشان پیروی می کنیم. پس بنابراین یک اجابت واقعی، اجابت عملی است که ما تابع داعی الله و دستورات داعی الله باشیم.

آیا امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف دستورات دیگری هم غیر از واجبات دارند؟ بله! دستوری هست که همه ما شنیده ایم ولی حقش ادا نشده است و آن این فرمایش امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است: ای شیعیان من! زیاد برای فرج من دعا کنید. این یک وظیفه جدی برای شیعه ها است که خود را متربی امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف می دانند. امام ما کسی است که تمام وجود ما و نعمت هایی که به ما می رسد، به خاطر ایشان است. پس واقعا تمام فکر و ذکرمان باید دعا برای فرج باشد.

یکی از راههای خوب دعا برای فرج چیست؟ امام صادق علیه السلام با یادآوری تضرع ۴۰ روزه بنی اسرائیل و پایان یافتن غیبت ۲۳۰ سال پیامبرانشان به این نکته اشاره می کنند که راه فرج امام عصر ما نیز همین است. وگرنه تمام علائم آخرالزمان اتفاق می افتد. (قتل و غارتها و مرگهای بر اثر بیماری) برای جلوگیری از آن باید کاری برای ظهور کنیم. یکی از این وظایف بنابر سخن امام صادق علیه السلام دعا با اشک و آه و زاری و ندبه و ضجه و گریه است. وضعیت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف مانند پدر زندانی هستند که هر روز شکنجه شان بکنند. در این حالت زندگی روزمره مان را متوقف می کنیم تا بتوانیم پدرمان را نجات دهیم. نه فقط گهگاهی بگویید خدایا! پدر من را نجات بده. شرایط حضرت از زبان امام رضا علیه السلام در محرم اینگونه است که روز حسین علیه السلام (روز عاشورا و مصیبت های عاشورا) به قدری برای ما اهل بیت دردناک است که از شدت گریه پلک های ما زخمی و مجروح می شود. امام زمان ما ۱۱۸۰ و خرده ای سال است که این وضعیت را دارند. شرح حال امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را از زبان خودشان در زیارت ناحیه مقدسه بشنویم و بعد وضع بسیار دردناک و غصه آور ایشان را بفهمیم و بعد با سوز دل دعا کنیم.

از ایشان، خطاب به امام حسین علیه السلام این گونه آمده: «سلام برشما ای مولای من امام حسین، من به شما سلام می دهم در حالی که قلبم از مصیبت شما زخمی و مجروح است.» (قلب مجروح یعنی فرض کنید که الان خدای ناکرده کاردی در قلب کسی فرو کرده و او را مجروح کرده باشد و آن شخص انگار از غصه و درد به خودش می پیچد) موقعی که به یاد شما می افتم، اشکم جاری می شود. سلام کسی که دردناک است، غصه دارد. اینطور که امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف می فرمایند که درد دارم و محزونم. در مصیبت عاشورا آدم متحیر می ماند که چه مصیبتی است! سلام آن کسی که واله و حیران است، کسی که اگر با شما بود، در کربلا، با جانش شما را از تیزی شمشیرها حفظ می کرد. امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف می فرمایند: اگر من آنجا بودم، با جان خودم جلوی آن تیزی شمشیرها را می گرفتم. و اول این که می آمدم در راه شما مجروح می شدم، حفظ می کردم شما را از آن شمشیرها و آن باقی مانده روح و جانم را که مانده بود، در راه شما می دادم. حسین جان! اگر زمانه مرا به تأخیر انداخت. یعنی من آن زمان نبودم که بتوانم برای شما فداکاری کنم و امکان نصرت شما برای من در آن موقع نبود و نتوانستم با کسانی که با شما می جنگند، بجنگم و با کسانی که با شما دشمنی کردند، دشمنی کنم. هر صبح و شام برای شما ندبه می کنم؛ یعنی اینکه این قدر تأثّر شدید است که از غصه داد می زنند، فریاد می زنند.

علامه بحر العلوم در یکی از دیدارهای حضرت می گوید: آقا امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را دیدم که به سر و سینه می زنند و این جمله را گروه می خواندند که: «علی العباس واویلا حسین تنهاست، واویلا حسین تنهاست» و ایشان به سر و سینه می زدند. حسین جان! من به جای اشک بر تو خون گریه می کنم. به خاطرآن حسرتی که نسبت به شما دارم و تأسفی که به بلاهایی که به شما رسیده دارم، تا جایی که حتی نزدیک است جان بدهم از شدت غصه و ناراحتی .

وقتی کسی را دوست داریم، در غصّه اش باید غصه دار باشیم. اگر سنخیّت ما با حضرت باشد، وقتی که ایشان غصه دار می شوند، قلب ما را غصه فرا می گیرد. چون آن ارتباط برقرار است. اما وقتی ارتباط برقرار نباشد، ما زندگی خودمان را می کنیم، شادی های خودمان را می کنیم و امام زمان ما در زجر و شکنجه هستند. این پدر ما، هر روز شکنجه می شوند. چه کار می خواهید برای ایشان بکنید؟

اربعین فرصت بسیار مناسبی است تا همه با هم «واکثروا الدعاء بتعجیل الفرج» را انجام دهیم. لبیک امروز ما به امام حسین علیه السلام باید در لبیک به امان زمان مان تجلی یابد.

حدیثی برای دست پیدا کردن به یک راه کار:
در تشرفی، امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف ابتدا برای همه شیعیانشان دعا کردند که خداوند توفیقشان دهد به طاعت خودش. سپس می فرمایند: اگر شیعیان همه با هم دلشان را متحد کنند و تصمیم شان را یکی کنند و همه باهم وفا کنند به آن عهدی که بر آنها است، پس ما باید به عهدی که با امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف درعالم ذر و عالم الست بسته ایم که جزو یاوران اهل بیت علیهم السلام باشیم. وفا کنیم. اولا جزء پویندگان راه اهل بیت علیهم السلام باشیم و امامت آن ها را قبول کنیم. ثانیا ازآن ها اطاعت کنیم و ثالثا آنها را با هرچه در توان داریم، نصرت و یاری کنیم. یعنی از این به بعد گناهان را ترک و واجباتمان را به خاطر وفای به عهدمان با امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف انجام دهیم و بعد همه با هم ایشان را نصرت دهیم و یاری می کنیم. باید همه با هم دعا کنیم. مثلاً یک نمونه کوچک دعای جمعی، دعای ندبه است اما نمونه بزرگترش در اربعین است.

چرا اربعین فرصتی طلایی برای تمنای فرج امام زمان مان است؟
برای اینکه برای استجابت دعا یک سری شرایطی وجود دارد: ۱. در بعضی مکان ها دعا مستجاب است. مثلاً دعا تحت قبه امام حسین علیه السلام مستجاب است. لبیک یا حسینی که در زیر قبه گفته می شود، یعنی حسین جان شما ندای هل من ناصرتان را ۱۴۰۰ سال قبل برپا کردید و این فریاد استغاثه شما به ما رسید. ما الان اجابت می کنیم.

ما می خواهیم این حرف را از ادعا جدا کنیم و با محتوا همراه کنیم. پس باید چه کار کنیم؟ در این فرصت خیلی خوبی که زیر قبه هست و اکثرا «لبیک یا حسین» می گویند، برای امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف دعا کنیم. آن هم دعای با تضرّع که کیفیت دعا می تواند به این ترتیب باشد: ذاکرین اهل بیت علیهم السلام می توانند زیر قبه ذکر مصیبتی کنند و بعد همه با هم به طور دسته جمعی برای فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف دعا کنند. چون در حدیث داریم که اگر۴۰ نفر جمع شوند و خواسته ای را از خدا بخواهند، خدا دعایشان را مستجاب می کند.

پس ما برای اینکه دعایمان مستجاب شود: اولاً یک گروه ۴۰ نفره جمع کنیم، مثلاً یک کاروان ۴۰ نفره همه با هم زیر قبه برویم و مداح ذکر مصیبت بخواند و اشک ها جاری شود. دل ها برای امام حسین علیه السلام بسوزد، برای غربت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بسوزد. زیر قبه که دعا مستجاب است، با سوز دل دعا کنیم.

اگر نکنیم، گویا پدرمان در زندان است و راهی برای آزادی او پیدا شده است، اما ما برای آزادی اش اهتمام نورزیدیم. در این صورت هم به خودمان و هم به پدرمان ظلم کرده ایم.

۲- دعای دسته جمعی است (علی اجتماع من القلوب)، همه با هم باید دعا کنیم.

۳- کسی که گناهکار نباشد، دعایش به استجابت خیلی نزدیک تر است. بعضی گناهان هستند که باعث حبس دعا می شوند. در باب زیارت امام حسین علیه السلام، امام صادق علیه السلام می فرمایند: فرد وقتی که از خانه اش به سمت قبر امام حسین علیه السلام خارج می شود، اولین قدمی که از خانه بیرون می گذارد، خداوند مغفرت تمام گناهانش را برای او قرار داده است. حالا زائری که پیاده می رود، امام صادق علیه السلام می فرمایند: کسی که پیاده به سمت قبر امام حسین علیه السلام می رود، خداوند برای هر قدمش هزار حسنه می نویسد و هزار گناه از او پاک می شود و هزار درجه مقامش بالا می رود. در حدیث دیگری داریم: هر قدمش یک حج و یک عمره است. وقتی که یک چنین حالتی بود، آن وقت بسیار به اجابت نزدیک است.

طرح پیشنهادی خدمت به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در اربعین:
ما پیشنهادمان این است که باید مجالس دعای بر فرج امام زمان علیه السلام را تشکیل بدهیم. در طول سه روز پیاده روی، سه روز سه وعده نماز باید برپا شود. یعنی اولین تلاش همه این هست که ما حتما نماز جماعت سه وعده را برپا کنیم. برای چنین مجلسی، باید یک ربع مانده به اذان چه صبح، چه ظهر و چه شب باید افرادی که دغدغه این کار را دارند و می خواهند لبّیکشان، لبّیک واقعی باشد، واقعا دلشان بر مصیبت امام حسین علیه السلام سوخته (این دل سوختگی هم خودش خیلی مهم است و یکی از شرایط استجابت دعاست)، خود را مسئول انجام کاری در جهت گرفتن انتقام خون امام حسین علیه السلام و رهاسازی امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف از زندان غیبت می داند و از تمام جان و مال مایه می گذارد و هر کاری از دستش بر بیاید، می کند. ما باید قبل از نماز جماعت مجلس دعا را بر پا کنیم، به این ترتیب که با مسئول موکب صحبت کنیم تا اذان بگذارد. بعد با دو سه نفر از رفقایتان، بیرون موکب بایستید و مردم را به سمت نماز بخوانید. بگویید: امام حسین علیه السلام وسط میدان جنگ نماز را ترک نکردند. شما اگر برای امام حسین علیه السلام آمده اید، نباید نماز را ترک کنید و به تاخیر بیندازید. وقتی که همه آمدند و نماز خواندند، حالا بعد از خواندن نماز به جماعت، در حد پنج الی ده دقیقه سخنرانی و در حد سه چهار دقیقه هم یک مداح روضه ای می خواند برای امام حسین علیه السلام و بعد از غربت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف می خواند، وقتی که مجلس کاملا منقلب شد، آن وقت است که باید دستها به دعا بلند شود. همه با هم، با حالت تضرع و استغاثه و اضطرار، برای فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف دعا کنند. این هدف اصلی ما در طی اربعین هست که ما افراد را به جایی برسانیم که برای فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف دعا کنند.

مقدمات اینکار، این است که برادران مداح باید یک سری اشعار و مصیبتهایی را داشته باشند. اگر به مداحی وارد نیستید، سخنرانی کنید.
اگر تعداد روحانیون کم بود، شما بلند شوید و از امام جماعت اجازه بگیرید و مطالبتان را به دوستانتان برسانید. بعد مداح محترم یک ذکر مصیبتی را که ترجیحاً از زیارت ناحیه مقدسه باشد که عربی باشد و عرب ها هم بفهمند، خواهد داشت و بعد هم دعای بر فرج.