کارگاه آموزشی شماره ۷۲ – اولین قدم در برنامه ریزی مجالس غدیر

اولین قدم در برنامه ریزی مجالس غدیر خم

در کارگاه اموزشی شماره ۷۲ با عنوان اولین قدم در برنامه ریزی جشن غدیر خم . اولین قدم تعیین موضوع و خط مشی است . پس انتخاب موضوعمون نباید طوری باشد که برای مخاطبمان آنارشیسم ذهنی ایجاد کنیم، ذهن مخاطب را پراکنده کنیم .

صوت کامل کارگاه:

بسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم

«اللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الحُجَهِ بنِ الحَسَن صَلَواتُکَ علَیهِ و عَلی آبائِهِ فِی هَذِهِ السَّاعَهِ وَ فِی کُلِّ سَاعَهٍ وَلِیّاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ دَلِیلًا وَ عَیْناً حَتَّى تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَ تُمَتعَهُ فِیهَا طَوِیلا»
«اَللّهُمَّ عَرِّفْنى نَفْسَکَ فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى نَفْسَکَ لَمْ اَعْرِف نَبِیَّکَ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى رَسُولَکَ فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى رَسُولَکَ لَمْ اَعْرِفْ حُجَّتَکَ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى حُجَّتَکَ فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دینى»
یا اللهُ یا رَحمنُ یا رَحیم یا مُقَلِّبَ القُلوب ثَبِّت قَلبی عَلی دینِک
ألحَمدُ لِلّهِ الَّذی جَعَلَنا مِنَ المُتَمَسِّکینَ بِوِلایَهِ اَمیرِالمؤمِنین و الاَئِمَّهِ المَعصومینَ علیهم السلام
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَ کَمَالَ دِینِهِ وَ تَمَامَ نِعْمَتِهِ بِوِلاَیَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام

عرض سلام و ادب و احترام محضر تمامی خدمتگزاران غدیر. خدای را به مقام امیرالمؤمنین علیه السلام قسم می ‏دهیم که هرکس، هر کجای دنیا می‏ خواهد برای امیرالمؤمنین علیه السلام قدمی بردارد، نیت دارد برای بزرگداشت غدیر فعالیتی انجام دهد، خدا به دست باتوان امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف او را یاری بفرماید. شیطان را از او دور کند. از ورود حرام به کارش جلوگیری نماید. نیت او را خالصاً و مخلصاً لوجه الله برای رضایت امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف، برای شادی امیرالمؤمنین علیه السلام قرار بدهد. تأییداتش را به مغز و فکر و ایده و برنامه او عنایت بفرماید. صلواتی عنایت بفرمایید.

الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ و عجِّل فَرَجَهُم

اگر خاطر مبارکتان باشد، در جلسه‏ گذشته که جمعه شب برگزار شد، پیرامون الزامات برنامه ‏های غدیر گفتگویی را با هم داشتیم، ۸ الزام را خدمتتان عرضه داشتیم.

اول عظمت کار برای امیرالمؤمنین علیه السلام. دوم خلوص در نیت، نیتمان را برای امیرالمؤمنین علیه السلام خالص گردانیم. سوم توجه داشته باشیم که هر قدمی برای امیرالمؤمنین علیه السلام و برای امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف در ایده که آمد، در فکر ما که گذشت، در ذکر حکیم مان که آمد، سر و کله شیطان پیدا می ‏شود. مواظب حضور شیطان باشیم. چهارم آنکه آنچه عمل ما را خراب می‏ کند و خدمت به غدیر را می‏ پوساند و کار را از مسیر خودش خارج می ‏کند، ورود حرام به کار است. پنجم اینکه خدمت به غدیر مانند سایر عبادات است. آنچه ائمه‏ ما درباره سایر عبادات فرموده اند، در این زمینه هم هست و از جمله‏ مهم ترینِ آن ها این است که خودتان را به سختی نیندازید. به اندازه‏ توان خود قدم بردارید. به اندازه‏ توان تان مسئولیت بپذیرید. به قول معروف و همچنین ضرب المثل «با یک دست نمی‏ شود ده هندوانه برداشت». الزام ششم مداومت بر کار و خدمت بود. مسیر را که مشخص کردید، ادامه‏ دهید. وسط کار خسته نشوید. هفتم حواسمان باشد به فرائض ضرری نزنیم، به واجباتمان ضرر نخورد. مبادا تکالیف شرعیِ فِقهیمان معطل بماند که داریم برای غدیر کار می‏ کنیم، برای غدیر خدمت می ‏کنیم. این خدمت فرعِ بر فرائض است. هشتم اینکه اگر بخواهیم این مسیر را صحیح برویم و این الزامات را رعایت کنیم و این الزاماتِ سخت را به جا بیاوریم، راهی نیست جز دستگیری امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف. الزام آخری که عرض کردیم، توسلِ به ذیل عنایات ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و دستگیری خود امیرالمؤمنین علیه السلام است. باید متوسل شویم که آقا به ما توفیق دهند، از ما دستگیری کنند، عنایت بفرمایند تا بتوانیم خدمتی شایسته و بایسته تقدیم حضور مبارکشان بگردانیم. این بود خلاصه آنچه که در جلسه قبل عرضه داشتیم. اکنون پس از الزامات می‏ خواهیم وارد بحث و گفتگوی قدم‏ های عملی در اجرای برنامه‏ غدیر شویم.

صلواتی عنایت بفرمایید. وارد بحث امشب می شویم.

الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ و عجِّل فَرَجَهُم

قدم‏ های عملی در اجرای برنامه‏ غدیر
هر کاری که بخواهد صورت بگیرد، هر برنامه ‏ای که بخواهد انجام شود، هر کاری که دارید، اعم از جشن، سخنرانی در مسجد، برگزاری نمایشگاه کتاب، برگزاری نمایشگاه تابلوهای مصور، برگزاری نمایشگاه پرزنتیشن احادیث و روایات به صورت بنر، تاک شو داشته باشید، کافه گپ داشته باشید، برنامه ‏های مخصوص کودکان داشته باشید، برنامه‏ های مخصوص سنین بالاتر داشته باشید، کارگاه اندیشه برای دانشجویان داشته باشید، کارگاه ‏های آموزشی برای اهل علم داشته باشید، هر برنامه ‏ای که بخواهید اجرا کنید، الزاماتی دارد. الزامات عرض شد.

حالا عرض ما این است که هر برنامه ای که می ‏خواهید مشخص کنید، می‏ خواهید انجام دهید، از بخش ‏های مختلفی تشکیل شده است. برای اینکه ما در برنامه ریزی و هدف گذاری، بهره وری و افزایش بازدهی موفق باشیم، اولین قدم که در برنامه ریزی باید برداریم، تعیین موضوع و خط مشی است. ابتدا اگر می ‏خواهیم جشن بگیریم، موضوع جشن باید مشخص باشد. بعد تمام برنامه ‏ها حول آن موضوع باشد. سرود، تئاتر، مقاله، مسابقه، سخنرانی، هر برنامه ‏ای که داریم، باید حول و حوش همان موضوع باشد. اگر می ‏خواهیم نمایشگاه تابلوهای مصور را بگوییم، نباید طوری باشد که برای مخاطبمان آنارشیسم ذهنی ایجاد کنیم، ذهن مخاطب را پراکنده کنیم، او را نامنظم کنیم. این موضوع بهره وری را پایین می ‏آورد. غدیر یک دریاست. امیرالمؤمنین علیه السلام فضائلش به فضائل عالم وصل است. کراماتش به کرامات عالم وصل است. فراتر از این حرف ‏هاست. بگذارید امشب این روایت نورانی را خدمت شما عرض کنم تا لذت ببرید، منظور هم مشخص می ‏شود.

روایت: رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله در معراج که تشریف بردند، کاروانی از شترها را در آسمان ‏ها دیدند. شترهایی نورانی که بار این شترها کتاب بود. روی شترها به اندازه‏ ای که ظرفیت داشتند، کتاب گذاشته شده بود. وقتی پیامبر صلی الله علیه و آله نگاه کردند، دیدند انتهای کاروان شترها مشخص نیست. از این طرف که نگاه کردند، دیدند ابتدای کاروان شترها مشخص نیست. شترها یکی یکی در کاروان به همدیگر بسته شده و پشت سر هم در حال حرکت هستند. از طرف مشرق به طرف مغرب. همگی نورانی. در آسمان‏ ها در حال حرکتند و بار این ها کتاب است. از جبرئیل سؤال کردند: این کاروان چیست؟ بار این ها چیست؟ عرضه داشت: یا رسول الله! این‏ ها شترهایی هستند که بار این‏ ها کتاب‏ هایی است که در این کتاب‏ ها فضائل برادرت علی بن ابیطالب علیه السلام نوشته شده است. گفتند: تمام این کاروان فضائل علی بن ابیطالب علیه السلام است؟ جبرئیل عرضه داشت: بلی. این کاروان که نه ابتدای آن مشخص است و نه انتهای آن، در حال حرکت هم هست، ایستا هم نیست که ما بتوانیم احصاء کنیم. فرض کنید از منفی بی نهایت (به عنوان مثال عرض می کنم) تا مثبت بی نهایت خطی در حال امتداد است. نه انتها دارد و نه ابتدا، دائم هم در حال تجدید و حرکت است. گفت از چه زمانی این کاروان در حال حرکت است؟ عرضه داشت یا رسول الله؛ از قبل از خلقت آدم، از زمانی که من در خاطر دارم و در ملکوت آسمان ها مشغول رفت و آمد هستم، هرچه رد شدم، به عمرم این کاروان را دیده ام که در حال حرکت است. این فضائل علی ابن ابی طالب علیه السلام است.

این عظمت فضیلت علی ابن ابی طالب علیه السلام است. حالا شما می خواهید به این دریا ورود پیدا کنید. می خواهید این آقا را معرفی کنید. می خواهید برای این آقا بزرگداشت بگیرید. می خواهید جشن بگیرید. می خواهید عده ای را بیاورید. باید از هنر روز استفاده کنید. مهارت و تجهیزات و علم روز را بیاورید در خدمت بگیرید که کاری برای غدیر کنید. اساس این چیست؟ ممکن است در قسمتی از برنامه خود، برنامه هایی داشته باشید که با نرم افزار و کامپیوتر و علوم روز انجام شود. ممکن است در بخشی سخنرانی داشته باشید. در بخشی نمایشگاه داشته باشید. مخاطبین شما دو ساعت، سه ساعت پیش شما باشند یا نیم ساعت پیش شما باشند. تفاوتی نمی کند. اگر این ها به هم متصل نباشند، حول و حوش یک موضوع نگردند، مخاطب دچار یک حالت تشتت یا نامنظمی یا آنارشیسم ذهنی می شود. ذهن او نمی تواند یاری کند.

برای مثال فرض کنید نمایشگاه تابلو مصور دارید. مثلاً ۱۰ عدد تابلوی مصور دارید. اگر این ۱۰ عدد تابلو هر کدام یک بحثی باشد، یکی راجع به غدیر باشد، یکی راجع به آیه ولایت، یکی راجع به مثلاً حدیث یوم الدار باشد، یکی راجع به حدیث مثلاً أهل بیتی که سفینه نوح باشد. ماندگاری در ذهن ندارد. شما اگر می خواهید ۱۰ عدد تابلو انتخاب کنید، باید ۱۰ عدد تابلو حول و حوش یک موضوع باشد. مثلاً همه آنها راجع به آیه ولایت باشد، همه اش فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام را در یک نقطه بحث کند. پیامبر ما در خطبه غدیر فرمودند: فضائل علی ابن ابی طالب علیه السلام بالاتر از آن است که من بخواهم در یک مجلس برای شما برشمرم. پیامبر صلی الله علیه و آله می فرمایند. عنایت فرمودید؟ پس حالا مخاطبی با یک سطح اطلاعاتی می آید. پیش ما می آید. ما اگر بخواهیم او را بمباران اطلاعاتی کنیم، از جوانب مختلف، از هر دری، از هر دریچه ای سخنی، مطلبی گفت و گویی، نمایشی، سرودی، مقاله ای، او دچار تشتت ذهنی می شود. بهره وری پایین می آید. اطلاعاتی را که شما می دهید، ماندگاری نخواهد داشت. تنها و تنها اثر تبلیغی خواهد داشت. پس اگر ما بخواهیم ماندگاری، بهره وری و اثربخشی را افزایش دهیم، چه باید بکنیم؟ باید موضوع مشخص کنیم. ما باید سالانه موضوع جشن، برنامه، سمینار، کارگاه اندیشه، هر چه که داریم باید موضوع را مشخص کنیم. امسال درباره چه می خواهیم کار کنیم؟ مثلاً موضوع را می گذاریم مباهله. امسال می خواهیم راجع به مباهله کار کنیم. تاک شو داریم، باید راجع به مباهله باشد، مسابقه داریم، باید راجع به مباهله باشد. سخرانی داریم باید راجع به مباهله باشد. سرود داریم، باید راجع به مباهله باشد. نمایشگاه داریم، برای کودکان مان برنامه نقاشی گذاشته ایم، باید راجع به مباهله باشد. این خیلی اساسی و مهم است. امیدوارم منظور را خوب متوجه شده باشید.

پس اولین قدم شما در اجرا، برنامه ریزی است. در برنامه ریزی، اولین قدم تعیین موضوع است. اول باید موضوع را مشخص کنید. جشن امسال، برنامه امسال حول و حوش چه موضوعی است؟ موضوع را مشخص کنیم و بعد شروع کنیم راجع به آن برنامه ریزی کردن. موضوع کلی مشخص می شود و سپس همه زیربرنامه ها و جزئیات برنامه مرتبط با همان موضوع تعیین می شود. این نکته اساسی و اصلی و اولین قدم ماست. پس اولین قدم تعیین موضوع است. نگران نباشید! شاید در قدم اول مطالب و موضوعات بسیاری به نظر شما بیاید، اما بدانید که هرگز موضوع پایان نخواهد یافت، چون غدیر دریاست و فضائل مولای غدیر بی انتهاست و کمالاتش پایان ناپذیر است. شما تا هر زمان بخواهید فعالیت کنید، موضوع خواهید داشت. ان شاءالله طول عمر داشته باشیم تا زمان ظهور ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف که دوران حاکمیت علم و فضیلت است را درک کنیم و بتوانیم سال ها برای غدیر خدمت کنیم. این مسیر حتی پس از مرگ هم پایانی ندارد و خدمت ادامه خواهد داشت. پس برای تعیین موضوع نگران نشوید و نگران پایان آن نباشید، چون پایان ناپذیر است.

پس از تعیین موضوع در قدم دوم باید خط مشی کلی را مشخص کنیم و از اختلاط مطالب بپرهیزیم. مولای غدیر امیرالمؤمنین علیه السلام است. خود غدیر کمالی از کمالات امیرالمؤمنین علیه السلام و بخشی از بزرگی های مولای ماست. از نظر زمانی و مکانی، فضایی است که در آن کرامات امیرالمؤمنین علیه السلام مشخص شده است. پس ما ابتدا این دو موضوع را برای فهم بهتر تفکیک می کنیم. آیا می خواهیم برای غدیر کار کنیم؟ یا می خواهیم وارد بحث فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام شویم؟ یا به مباحث تطبیقی امامت و دفاع از حق امیرالمؤمنین علیه السلام و امامت شیعه و ولایت ائمه علیهم السلام بپردازیم؟ غدیر بهار همه این مباحث و زمان کار روی آن هاست.

الف. غدیر
اگر موضوع کار غدیر است، باید مشخص کنیم که روی کدام بخش غدیر می خواهیم کار کنیم. می توان روی بخش های مختلفی از غدیر کار کرد؛ مثلاً تاریخچه غدیر، بحث تاریخی با استفاده از نقشه حرکت و سایر مستندات و اینکه از ابتدا تا انتها چه اتفاقی افتاد. تنها یک روز غدیر نیست، از حرکت پیامبر صلی الله علیه و آله از مدینه به سمت مکه شروع می شود تا بازگشت از مکه و رسیدن به مدینه. همین موضوع به چند سال کار نیاز دارد؛ غدیر تا مدینه، مدینه تا مکه، مکه تا غدیر. هر کدام موضوع جداگانه ای است. روی هر بخش باید به صورت جداگانه کار کرد. در مطلب باید به لحاظ علمی ریز شویم و سپس باید این مسیر در برنامه به هر شکلی که هست، (جشن، سخنرانی، کارگاه اندیشه، نمایشگاه، نمایشگاه تابلوهای مصور) طی شود.
راجع به غدیر موضوع را مشخص کنید.

به سراغ مستندات بروید؛ مستندات را باید تقسیم کنید. در شیعه، در اهل سنت، در مستشرقین، در آیات قرآن، باید این ها را در بیاورید، بایستی روی آن کار کنیم. همه این ها قابل برنامه ریزی است. در کنار غدیر دریایی هست به نام خطابه غدیر که این تمام غدیر نیست، غدیر را در خطابه ها خلاصه نکنید. خود اقیانوس غدیر در کنارش دریایی به نام خطابه غدیر دارد. خطابه غدیر هم یک دریاست، اما تمام غدیر انحصار در خطابه ندارد. اگر بخواهیم راجع به خطابه کار کنیم، باز می توانید وارد مباحث مختلف شوید.

مستندات خطابه، اسناد خطابه را بیرون بیاورید، روی آن کار کنید. مناظراتی را که پیرامون خطابه در تاریخ صورت گرفته است، می توانید بیرون بیاورید و روی آن کار کنید. به متن خطابه می توانید بپردازید. راجع به متن خطابه برنامه ریزی کنید، معرفی کنید، مسابقه کتابخوانی بگذارید، مسابقه حفظ بگذارید، مسابقه مفهومی بگذارید.

کارهای زیادی می توانید انجام دهید. آن وقت در موضوع خطابه که وارد شوید، خودش هزار بحث علمی دارد. این ها را در سایت خطابه غدیر و فدک مربوط به حاج آقای حسینی بهتر می شود دنبال کرد. اما ما هم اینجا به تناسب بحث به آن اشاره می کنیم. در بحث خطابه، اصول امامت در خطابه، نصوص امامت ائمه علیهم السلام در خطابه، امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در خطابه، ائمه اطهار علیهم السلام در خطابه، آیات قرآن در خطابه. می دانید چند آیه قرآن در خطابه آمده که می توانید روی آن بحث کنید؟ خود آیه ولایت یکی از جاهایی که بسیار زیبا طرح شده و حتی شبهه اش به زبان پیامبر صلی الله علیه و آله در خطابه غدیر پاسخ داده شده است. یکی از اساسی ترین شبهات که به آیه ولایت و جریان خاتم بخشی وارد می شود را پیامبر صلی الله علیه و آله همان جا در غدیر پاسخ داده اند. پس روی آیات قرآن در غدیر می شود کار کرد. فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام در خطابه فراوان ذکر شده است.

برتری اهل بیت در خطابه، این هم موضوعی هست که به آن مفصلاً پرداخته شده، وظایف ما در مقابل غدیر و خطابه غدیر در خود خطابه غدیر کار شده و به آن اشاره شده است. پس این ها قابل بررسی است. پس عرض خود را در این بخش خلاصه کنیم. گفتیم غدیر را از موضوع فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام جدا کنیم. تفکیک کنیم تا بتوانیم دقیق برنامه ریزی کنیم. حالا اگر می خواهیم راجع به غدیر کار کنیم، باز باید تفکیکاتی صورت بگیرد. مستندات غدیر، تاریخچه غدیر، خطابه غدیر که ما آن را به سه قسمت تقسیم کردیم. شما می توانید تقسیم بندی بیشتری انجام دهید. خود خطابه باز به بخش های مختلف تقسیم می شود. به موضوعات آن که می شود برنامه ریزی کرد، پرداختیم و اشاراتی داشتیم. شما با ایده خودتان، با برنامه ریزی خودتان در اتاق فکری که خودتان برای برنامه های خود دارید، می توانید خیلی بهتر از این ها برنامه ریزی کنید. ما فقط می خواهیم منظور را برسانیم. الان هدف ما ارائه برنامه نیست. یک لیست نمی خواهیم. مثلاً لیستی از برنامه ها به شما بدهیم که شما بیایید از بین آن ها انتخاب کنید. نه، می خواهیم شما بیایید در این وادی خودتان یک طراح شوید، یک ایده پرداز و یک برنامه ریز برای غدیر.

ب. امیرالمؤمنین علیه السلام
اما بخش دوم خود امیرالمؤمنین علیه السلام است. اگر بخواهیم وارد موضوع امیرالمؤمنین علیه السلام شویم، یعنی می خواهیم موضوع برنامه، جشن، کارگاه یا نمایشگاه مان را بگذاریم امیرالمؤمنین علیه السلام. کارها و مطالبی راجع به امیرالمؤمنین علیه السلام هست که هر کدام از آن ها می تواند موضوع یک سال یا حتی چندین سال برنامه ما باشد. خیلی زیباست. اساسی ترین بحثی که به نظر من می شود مطرح کرد، مخصوصاً در جمع جوانان و دانشجویان، آن هم در دنیای امروزه، بحث عمیق، زیبا و دقیق علم امیرالمؤمنین علیه السلام و برتری علمی امیرالمؤمنین علیه السلام بر تمامی خلایق به جز پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است. بسیار اساسی است. چند وقت پیش، یکی از همکارانم در جمعی که تقریباً همگی غیر مذهبی، یا بعضاً ضد مذهبی بودند، کنفرانس علمی داشت. موضوع کنفرانس، موضوع علمی پزشکی بود. حاضران تماماً اساتید دانشگاه و پزشکان و رزیدنت ها بودند. در دانشگاه اول پزشکی ایران، در یکی از بهترین بیمارستان های آموزشی ایران، این کنفرانس صورت گرفت. شب قبل از آن دوست قدیمی و همکار من، با من تماس گرفت. گفت مسئول سمینار به من گفته است شما اول کنفرانس خود، دو دقیقه فرصت داری. گفت مسئول سمینار آدم متدینی است، خیلی علاقه مند است. دبیر علمی ضمن این که جایگاه علمی دارد، انسان متدینی است. گفت به من گفته است دو دقیقه فرصت داری که یک آیه قرآن اول کنفرانس بخوانی و اگر خواستی ترجمه اش را هم بگویی یا صحبت کنی. نهایت بشود سه دقیقه و بعد باید به مطلب بپردازی. و گفت که دبیر سمینار هم دیده بود که در بین تمام این افرادی که باید در جلسات این سمینار کنفرانس ارائه می دادند، من بودم که می توانست این حرف را به من بزند. با من تماس گرفت، گفت به نظر تو چه آیه ای را بخوانم؟ با توجه به آن فضایی که می شناسید و حاضرینی که هستند، گفتم یک آیه به تو می گویم، بخوان و از همان جا ورود پیدا کن. به تو قول می دهم اگر تمام کنفرانست را به این آیه اختصاص دهی، مطلب خودت را هم نگویی همه برای تو کف بزنند. گفت: چه آیه ای؟ گفتم تو در جمع دانشمندانی، این ها نخبگان علمی این مملکت هستند. معلوم است بهترین چیزی که می توانی بگویی، راجع به علم است. گفت بله فکرش را نکرده بودم. چه بگویم؟ کدام آیه را بگویم؟ گفتم این آیه را بگو: «قُل هَل یَسًتَوی الَّذینَ یَعًلَمون و الَّذینَ لایَعًلَمون» قرآن به ما می گوید دانایان با نادانان برابر نیستند. عالم با جاهل برابر نیست. اهل علم بر لشکریان جهل برتری دارند. قرآن ما، مکتب ما، اهل بیت ما، به علم فضیلت داده است. برای دانشمند جایگاه قائل شده است. و زمانی که می خواهد برای پیامبرش که شخصیت اول این دین است، جانشینی مشخص کند، عالم ترین فرد را انتخاب کرده است و به تمام جهانیان با افتخار و با سربلندی می گوییم: ای جهانیان (نه ای مسلمانان)، ای بشریت! ما شیعیان تنها کسی هستیم که به افتخار علمی مولایمان افتخار می کنیم.

مولای ما تنها کسی است که تاریخ را به صدا درآورد و در تاریخ ندا سر داد که: «سلُونی قبلَ أَن تَفقِدُونِی». او تنها کسی است که ادعا کرد هرچه می خواهید، از من بپرسید. او تنها کسی است که عالم و دانشمند بود و به علم و دانایی اش فضیلت و برتری یافت. برتری علمی امیرالمؤمنین علیه السلام یکی از اساسی ترین برتری های ایشان است. او در تمام کمالات بشری و تمام فضائل انسانی، بر تمامی مخلوقات به جز معلمش رسول خدا صلی الله علیه و آله برتری دارد.

خدمتگزاران غدیر!
اما آنچه را می شود بر روی آن دست گذاشت و مقام امیرالمؤمنین علی علیه السلام را واضح و مشخص کرد، این است که باید بر روی علم امیرالمؤمنین علیه السلام بحث کنید و فریاد بزنید که ما پیرو علم هستیم و بدنبال دانش هستیم و از دانشمند پیروی می کنیم.

او در طول ۲ دقیقه، آنچه را با هم چند دقیقه ای تلفنی صحبت کرده بودیم، بحث کرده بود. (البته کلیدش را هم به دستش دادم و گفتم رأس ۲ دقیقه بگویید که ببخشید من وقتم پایان پذیرفته و با اجازه شما، وارد مبحث اصلی سمینار می شوم و فقط می خواستم که اشاره ای کنم). دبیر علمی سمینار گفته بود که شما ۳ دقیقه دیگر ادامه دهید و جالب بود و ۳ دقیقه دیگر ادامه داده بود و گفته بود ببخشید وقت من تمام شده، گفتند که ادامه بدهد. به همین نام و نشان ۲۰ دقیقه از کنفرانس نیم ساعتی را در آن سمینار راجع به برتری علمی امیرالمؤمنین علیه السلام و ظلمی که با خانه نشینی علم بر تاریخ بشریت شد، ادامه داده بود و با تشویق ممتد حاضرین رو به رو شده بود و دبیر علمی سمینار که خودش معلم قرآن بود و از شخصیت های قرآنی جامعه ماست، می گوید: پس از سمینار به طرف من آمد و با صورتی اشک آلود مرا در بغل گرفت و گفت: «من بسیاری از قرآن را حفظ هستم، اما انگار این آیه را تاکنون در قرآن نه شنیده بودم و نه خوانده بودم. چقدر زیبا گفتی. ما را روشن نمودی. عجب آیه ای! قل هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون»

ای سیاهان تاریخ! به تاریخ بشریت چه ظلمی کردید. جاهل را به جای عالم نشاندید؟ نه! بلکه جهل را به جای علم نشاندید. این خیلی بدتر است. عین جهل و سیاهی را به جای مغز علم و دانش و نور نشاندید.

ای خدمتگزاران غدیر! هرکس با هر ایده ای از هر مکتبی ورود پیدا کند و جایگاه علمی امیرالمؤمنین علیه السلام را بفهمد، بدانید غیرممکن است جذب امیرالمؤمنین علیه السلام نشود. غیر ممکن است. این شخصیت، شخصیتی است ستودنی. علم، فضیلت است و فضیلتی است دوست داشتنی. هر انسانی، او را می ستاید. دشمنانش او را ستوده اند. ببینید، فکر کنید، آیا ما در طول تاریخ، انسانی تباه تر، جاهل تر، سیاه تر (نمی دانم چطور برایتان بگویم)، بی کمال تر از آن دومی داشته ایم؟ از اول خلقت بگیرید تا قیامت. نداشتیم، نداریم، نخواهیم داشت. وقتی او علی علیه السلام و علمِ علی علیه السلام را می ستاید؛ بدانیم چه خبر است. مطمئن باشید، یقین کنید که هر انسانی با هر ایده ای را می شود به علی علیه السلام جذب کرد. این هنر ماست. این توان ماست. ما باید تمام هنرمان، تمام تخصصمان، تمام مهارتمان، آنچه از علم روز بلد هستیم را به کار بگیریم. علی امیرالمؤمنین علیه السلام را معرفی کنیم. زیبا معرفی کنیم. او زیباست.

اگر دیدیم جایی نقص بود، برنامه مان نقص دارد. برنامه مان ایراد دارد. برویم آن را درست کنیم. اگر هیچ فضیلتی را نتوانیم معرفی کنیم، اگر در آیه ولایت شبهه وارد شود، اگر در آیه تطهیر شبهه وارد شود، اگر راجع به آیه اکمال و خطبه غدیر بخواهیم اثبات سندی کنیم، اگر هر کدام را دست بگذاریم، با معضلات و مشکلاتی روبرو هستیم. برتری علمی امیرالمؤمنین علیه السلام بی مهابا، به قطع یقین مورد پذیرش دوست و دشمن است. هزاران سخن از معاویه ملعون، از سایر ملعونینِ دشمنان امیرالمؤمنین علیه السلام در برتری علمی امیرالمؤمنین علیه السلام می یابید.

سال گذشته کاری را در تلگرام انجام دادیم، شاید هنوز موجود باشد و دوستان سفیران می توانند آن را در اختیار همه قرار بدهند و در نمایشگاهی هم از آن استفاده کردیم. جملات دانشمندان بزرگ تاریخ درباره برتری امیرالمؤمنین علیه السلام را آوردیم و اکثریت هم مسلمان نبودند. بله فکر کنم همه غیر مسلمان بودند. غیرمسلمان ها راجع به امیرالمؤمنین علیه السلام و برتری علمی آن حضرت چه گفته اند؟ تاریخ در مقابل این فرد سر خضوع فرود آورده است. در مقابل علم و کمال ایشان. پس چرا ما از کنار آن می گذریم؟ چرا ما می گذریم؟ ما برتری علمی امیرالمؤمنین علیه السلام را معرفی کنیم. از کنار این موضوع نباید راحت بگذریم. این موضوع همه را جذب می کند؛ بی دین، با دین، متدین، غیر متدین، شیعه، سنی، مسلمان، غیر مسلمان، همه را جذب می کند. همه را خاضع می کند. امیرالمؤمنین علیه السلام را به بهترین چهره ممکن به تاریخ معرفی کنید. روی برتری علمی امیرالمؤمنین علیه السلام وقت بگذارید، کار کنید، موضوع قرار دهید، سال ها موضوعتان باشد، کم نمی آورید.

اما در فضائل، مباحث دیگری نیز هست. عرض کردم اساس را بحث برتری علمی می گذاریم. بحث اولین ایمان آورنده است. اولین ایمان آورنده فضیلتی است که شما می توانید روی آن یک کارگاه برگزار کنید، نمایشگاه برگزار کنید. موضوع جشن تان باشد. بسیار مهم است. از کنارش نمی توانیم بگذریم. فرصت نیست که تک تک راجع به این ها صحبت کنم. همین حالا هم خیلی از وقتمان گذشته است. اولین ایمان آورنده، فضیلتی است که نمی توان از کنارش به سادگی گذشت. پیامبر صلی الله علیه و آله بسیار روی آن تأکید داشتند و در خطبه غدیر می فرمایند: «على اول من آمن» اولین کسی که ایمان آورد، علی علیه السلام بود. این بسیار اساسی و مهم است. خود عالِم به علوم قرآن بودن علی علیه السلام چیزی است که می توان راجع به آن صحبت کرد.

به دلیل کمبود وقت فقط نام می برم: ابلاغ وحی توسط امیرالمؤمنین علیه السلام، حدیث منزلت، حدیث طَیر مَشوی، حدیث یوم الدار، حدیث خاتم بخشی و آیه ولایت، آیه اکمال (که امام رضا علیه السلام بسیار زیبا با آیه اکمال استدلال می کنند. ما می توانیم این ها را جمع آوری کنیم و ارائه دهیم)، آیه ابلاغ، آیه علم الکتاب، آیه شاهد نبوت، آیه اولی الامر، آیه هدایت، آیه مباهله (آیه مباهله دارای فضیلتی بسیار است؛ آسان از کنار آن نگذرید. مباهله در میان فضایل گم نشود. فخر رازی که به فرموده بعضی از علما، جزء متعصب ترین مفسرین ناصبی است، در تفسیر کبیرش وقتی به این آیه می رسد، می گوید: اگر شیعیان بخواهند به آیه مباهله استدلال کنند، برای برتری علی امیرالمؤمنین علیه السلام بر تمامی انبیا و اوصیا، می توانند. الله اکبر! ما چه چیزهایی را در دست داریم و غافل هستیم. باید این ها را جمع آوری و استفاده کنیم). اگر بخواهیم فضایل امیرالمؤمنین علیه السلام را در قرآن نام ببریم، کل قرآن را شامل می شود. امیرالمؤمنین علیه السلام در قرآن فضیلت بسیار دارد.

اما شما باید موضوع را با توجه به فضا و مکانتان انتخاب کنید. موضوعات روز شاید در بعضی مکان ها از مباحث اعتقادی، تاریخی، تفسیری، قرآنی که گفتیم جذاب تر باشد. مثل برتری علمی که پیش تر گفته شد. قدرت امیرالمؤمنین علیه السلام ، مدیریت و تدبیر امیرالمؤمنین علیه السلام ، این ها هر کدام می تواند موضوع باشد.

شجاعت امیرالمؤمنین علیه السلام و دیگر فضایل اخلاقی ایشان. سخاوت ایشان، دستگیری از یتیم ها. این ها مواردی است که جامعه را به سمت خود می کشد. امین و مشاور بودن امیرالمؤمنین علیه السلام حتی برای دشمنانشان، خوش فکری امیرالمؤمنین علیه السلام. ایشان چقدر خوش ایده بوده اند! چقدر مسائل را زیبا بررسی می کردند!

این ها را مطرح کنید. معماهای ریاضی که امیرالمؤمنین علیه السلام حل می کردند. برای دانشجوها عالی است! جریان آن شترها و سهم هر کدام از ارث که این معمای ریاضی را امیرالمؤمنین علیه السلام چقدر زیبا حل کردند که البته در اینجا فقط اشاره جزئی شد.

جمع بندی
جمع بندی و حاصل این دو جلسه: جلسه اول (الزامات) – جلسه دوم (اولین قدم در اجرا که همان برنامه ریزی است). امشب ما فقط برای برنامه ریزی صحبت کردیم و اینکه دست شما در برنامه ریزی بسیار باز است. موضوعات زیادی برای برنامه ریزی دارید. برنامه بریزید، این هنر خودتان است. بنشینید ایده پردازی کنید. از امیرالمؤمنین علیه السلام کمک بخواهید، با وضو برنامه ریزی کنید، یک زیارت امین الله بخوانید. نمی توانید؟ یک «السلام علیک یا امیرالمؤمنین علیه السلام» بگویید و طرح و برنامه ریزی را شروع کنید. ببینید چه خبر می شود! چقدر برنامه هایتان زیبا می شود! چقدر از هنر استفاده می کنید! چقدر جذابیت به کار خواهد آمد! و ان شاءالله بتوانیم گوشه ای از عظمت ها و بزرگی ها و فضایل و کمالات مولایمان را معرفی کنیم که ابن ابی الحدید سنّی معتزلی در شرح نهج البلاغه از قول استاد خود می گوید که فضایل علی امیرالمؤمنین علیه السلام هم در میان دشمنان او مظلوم است و هم در میان دوستانش. دوستان او فضایل او را از ترس و حیا منتشر نکردند و دشمنان او از حسادت و عداوت.

باید تلاش کنیم سربلند باشیم، شیپوری بسازیم از رگ های بدنمان، سلول سلول بدن ما، تمام مویرگ هایمان را به هم وصل کنیم. شیپوری بسازیم در بلندای آسمان ها و عالم صدا در دهیم. شهادت دهیم «أشهد ان مولانا و مقتدانا و هادینا و امامنا بالحق امیرالمؤمنین علیاً ولی الله». این ندا را باید به گوش عالمیان برسانیم. تلاش کنیم در این زمینه تا اینکه بتوانیم بخشی از زندگیمان را، حیاتمان را، توانایی هایمان را (که همه آن ها را فرزند او ولیّ عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف به ما عنایت کرده است) در راه مولایمان امیرالمؤمنین علیه السلام و رضایت فرزند او مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف استفاده کنیم.

این ها نمونه هایی بود از موضوعاتی که امکان انتخاب برای برنامه های بزرگداشت غدیر را دارند. قطعاً خودِ شما موضوعات و برنامه های بسیار عمیق تر و دقیق تری دارید. تجارب خودتان را در میان بگذارید و بقیه را هم در این مسیر یاری کنید.

خدایا! به دست پُر توان امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف ما را یاری کن!
این ذهن ضعیف، این فکر ناتوان، این قلب پژمرده ما را به یاری ولیّ عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف شاداب، تازه، خوش فکر، خوش ذهن؛ برای امیرالمؤمنین علیه السلام قرار بده! بتوانیم برنامه هایی مورد پسند امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف برنامه ریزی و اجرا کنیم.
پروردگارا! ناامید نیستیم که این غدیر را هم در خدمت مولایمان ولیّ عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف باشیم.
خدایا! خدمتگزاری ما را در غدیر در زمان ظهور امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف قرار بده! لبخند رضایت را از تلاش های ما بر لبان مبارک او بنشان!
خلوص نیت، تقوای در کار و برنامه و مدیریت به همه ما عنایت بفرما!
اساتید ما، علمای بزرگ شیعه از صدر تاریخ تاکنون را غریق رحمت خود بگردان!
دو جلسه گفتگوی ما به پایان رسید. ان شاءالله که مرضیّ رضای امیرالمؤمنین علیه السلام و مورد قبول خدمتگزاران عزیز واقع شده باشد.

رحم الله من یقرأ الفاتحه مع الصلوات

پایان